Door de herverkiezing van Trump denkt Europa steeds meer na over eventuele vredesbesprekingen tussen Oekraïne en Rusland. Volgens Robert Serry, voormalig ambassadeur in Oekraïne, kan Trump een betere president worden dan Biden. 'Biden heeft zich veel te druk gemaakt om escalatie en daarom kwamen de wapens te laat. Nu moet die oorlog wel eindigen.' Bernard Hammelburg praat erover met Serry en met Europa-verslaggever en maker van de BNR Perestrojkast Geert Jan Hahn.

Luister ook | 'Syrië heeft de ruimte nodig om een eigen regime op te bouwen'

Trump Casino

'Trump kan dreigen om Oekraïne vol te stoppen met wapens als Rusland niet stopt, en aan de andere kant kan hij Oekraïne een paar veiligheidsgaranties geven, maar die oorlog moet dan wel ophouden', aldus Serry. Wel is Trump onberekenbaar en dus leven we volgens Serry wel in het 'Trump-casino'.

Werken aan onze weerbaarheid

Oekraïne claimt de aanslag in Moskou op de Russische generaal Kirillov, die daarbij om het leven kwam. Zulk soort acties hebben we Israël ook zien uitvoeren op de top van Hezbollah en Hamas. Weerbaarheid van deze landen is wel degelijk een afschrikwekkend middel tegen de vijand. Daarom vindt voormalig MIVD-baas Pieter Cobelens dat we de woorden van NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte serieus moeten nemen en serieus werk moeten maken van voorbereidingen op een eventueel conflict.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als je ziet hoezeer Donald Trump de wereld in de houdgreep heeft, zou je waarachtig denken dat hij al president is. Terwijl we tot zijn beëdiging nog 33 nachtjes moeten slapen. Het is veel sidderen en beven. 

Een aantal topuniversiteiten heeft buitenlandse studenten geadviseerd ruim op tijd terug te zijn van hun wintervakantie. De boodschap luidt: zorg dat je vóór 20 januari op je campus bent, want daarna kom je er misschien niet meer in. Trump is naar verluidt van plan opnieuw een inreisverbod in te voeren voor een aantal landen. Aan het begin van zijn eerste termijn deed hij dat ook, en het werd toen alom een ‘moslimverbod’ genoemd, al ging het ook om bezoekers uit niet-moslimlanden. Het rijtje Kirgizië, Nigeria, Myanmar, Soedan, Tanzania, Iran, Libië, Noord-Korea, Syrië, Venezuela, Jemen en Somalië wil hij uitbreiden met India en China. Ruim de helft van de meer dan een miljoen buitenlandse studenten zijn Indiaas en Chinees. Het heeft iets surrealistisch.

Misschien bijna zo bizar is dat de komst van Trump aanleiding is voor een ernstige regeringscrisis in buurland Canada. Want hij komt met 25 procent extra invoerheffing op goederen uit Canada, als straf voor de illegale immigranten en drugs die vanuit Canada de VS binnenkomen. Minister Chrystia Freeland van financiën trad af omdat premier Trudeau tijdens de feestdagen de belasting op voedsel, snoep, kinderkleding en cadeaus wil afschaffen. En bijna 19 miljoen burgers krijgen als cadeautje een cheque van 250 Canadese dollars. Freeland heeft in haar begroting juist een buffer opgenomen om de Trump-tarieven te kunnen opvangen, dus die ziet Trudeau’s beleid als geldsmijterij. Er speelt natuurlijk meer: Trudeaus populariteit  staat op nog geen 30 procent, dus hij was al op weg naar de uitgang. Maar toch. 

Wat ons in Europa meer raakt zijn de voortdurende tekenen die Trump geeft over de zijn inziens onzinnige steun voor Oekraïne. Hij noemt het besluit van Joe Biden om de Oekraïners toestemming te geven met Amerikaanse wapens doelen in Rusland te bereiken ‘stom’. Dat leidt opnieuw tot zorgen onder NAVO-leden en tevredenheid bij Poetin. 

Trumps presidentschap avant la lettre kan ook tot nuttige doorbraken leiden. Voor het eerst in maanden heerst er weer optimisme bij de onderhandelaars over een Gaza-bestand – niet alleen bij de bemiddelaars uit Qatar en Egypte, maar ook Israël en Hamas. De plotselinge vaart heeft veel te maken met Trumps barse dreigement  dat het met die oorlog afgelopen moet zijn voordat hij aantreedt. Iets waar Joe Biden het trouwens mee eens is, want die hoopt nog steeds op één succesje voordat hij roemloos de einder tegemoet gaat. 

Trump schijnt voor zijn inauguratie veertig buitenlandse staatshoofden en regeringsleiders te hebben uitgenodigd. Of die komen is de vraag, want ze willen geen figuranten zijn in het spel dat Trump neerzet als geopolitieke opperbaas. Maar hij is hard aan de slag om dat weldegelijk te worden.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De snelle val van president Assad in Syrië doet de wereld verbazen. In het machtsvacuüm willen verschillende partijen de macht grijpen. Volgens oud-diplomaat Ron Keller moeten wij Syrië de ruimte geven om een eigen regime op te bouwen, met steun van de internationale gemeenschap.

Luister ook | 'Politieke chaos Zuid-Korea is slecht nieuws voor Oekraïne'

Keller, voormalig ambassadeur in Rusland, Oekraïne, China en Turkije, noemt als oorzaak voor de val van Assad de oorlogen waar Hamas en Hezbollah in zitten samen met de terugtrekkende bewegingen van Amerika en Rusland. Europaverslaggever Geert Jan Hahn legt uit hoe dit de oorlog in Oekraïne beïnvloedt doordat Rusland zich nu nog meer alleen op Oekraïne hoeft te focussen. Voor de BNR Perestrojkast sprak hij met de Oekraïense ambassadeur in Nederland die binnenkort staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in Oekraïne wordt.

Lees ook | Onzekerheid rond nieuwe leiding Syrië, 'Landen willen weten met wie ze zaken kunnen doen'

Zorgen om minderheden

Toch is het niet alleen maar hosanna in Syrië. Minderheden maken zich zorgen om hun positie. Eén van die groepen zijn de Koerden. Joël Voordewind was Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. In die hoedanigheid maakte hij zich altijd hard voor de positie van de prowesterse christelijke Koerden. Voordewind hoort nu al berichten van Koerden die hun christelijke uitingen weg moeten halen.

Luister ook | Amerika Podcast

Bezoek Gabbard aan Assad wordt opgerakeld | Postma in Amerika

Tulsi Gabbard is Trumps beoogd hoofd van de inlichtingendiensten. Zij ging ooit op de koffie bij Assad in Damascus en dat bezoek wordt nu opgerakeld. En schoondochters spelen een opvallende rol in Washington deze week. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, vatte de combinatie van hoop en twijfel na de staatsgreep in Syrië uitstekend samen. Wij willen de nieuwe machthebbers best erkennen, maar dan moeten ze zich aan de fatsoensregels houden: niet sektarisch, geloofwaardig, transparant en bereid om verantwoording af te leggen. Waar hij niet over repte – in elk geval nóg niet – was de opheffing van de sancties tegen Syrië. Kortom, de nieuwe junta die de rebellen hebben gevormd, heeft nog een hoop aan te tonen.

New York Times-commentator Thomas Friedman schreef: ‘Wat willen de rebellen eigenlijk? Een pluralistische democratie of een islamitische staat? De geschiedenis leert ons dat hardline islamisten doorgaans winnen’. De Israëliërs namen het zekere voor het onzekere, voerden de afgelopen dagen in Syrië 350 bombardementen uit op militaire bases, lanceerinrichtingen, opslagplaatsen voor chemische wapens, en brachten een groot deel van de Syrische oorlogsvloot tot zinken. Ze bezetten ook het niemandsland aan de Syrische kant van de grens, de eerste keer sinds de Jom Kipoeroorlog van 1973 dat ze de bestandsovereenkomst schonden. De Arabische wereld reageerde woedend, maar de Amerikanen en Russen bleven opmerkelijk stil – de Amerikanen omdat die zelf op Syrisch grondgebied dertig bombardementen uitvoerden, en de Russen omdat die, na hun afgang als bondgenoot van Assad, alleen nog oog hebben voor het behoud van hun marine- en luchtmachtbases in Syrië. 

Hoezeer Israël de nieuwe machthebbers ook wantrouwt, het staat buiten kijf dat de machtsovername nooit was gelukt als Israël Hezbollah in Syrië en Libanon, maar vooral Iran niet had verpletterd. Alle geopolitieke ogen zijn dan ook gericht op Teheran. Overleven de feitelijke machthebber, Khamenei, en zijn zwaargehavende Revolutionaire Garde deze blamage, of ziet de gematigde flank, met kopstukken als vicepresident en oud-buitenlandminister Zariv, een kans?

De andere grote winnaar is Turkije, belangrijkste steunpilaar van de rebellen, dat zijn doelstelling bereikt door de macht in het Koerdische gebied in Syrië geheel over te nemen, en ongehinderd jacht kan maken op de prowesterse Koerden in die regio. Veelzeggend was het commentaar van de aantredende nieuwe president van hun vroegere bondgenoot Amerika: ‘Syrië is een bende, maar het is niet onze vriend. De VS moet er niets mee te maken willen hebben. Dit is niet ons gevecht. Laat ze hun gang gaan, blijf erbuiten’. Geen idee wat Trump van plan is met de negenhonderd Amerikaanse soldaten die tot de huidige dag in Syrië IS blokkeren.

Het klinkt allemaal erg cynisch, en dat zou het niet moeten zijn. Het schrikregime van Assad is verdreven, in Turkije staan vluchtelingen te trappelen om terug te keren, in Nederland komt dat ook op gang. Goed voor de vluchtelingen, en goed voor onze eigen politieke verhoudingen. Want hadden wij niet een klein probleempje met migratie?

See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Yoon van Zuid-Korea heeft gegokt en verloren door de staat van beleg uit te roepen. Inmiddels hangt zijn lot aan een zijden draadje. Volgens hoogleraar Koreastudies Remco Breuker is dit een overwinning voor de Zuid-Koreaanse democratie, maar heel slecht nieuws voor het Westen, en dan met name voor Oekraïne.

Luister ook | NAVO-bondgenoot Amerika is niet verloren met Trump

Breuker wijst erop dat Yoon internationaal gezien erg succesvol is, maar in het binnenland wordt hij uitgekotst. Yoon haalde de banden met Amerika en Europa verder aan en steunt Oekraïne fanatiek, nu Noord-Koreaanse militairen aan Russische zijde vechten. De oppositie ziet hier echter niets in en wil juist meer toenadering zoeken tot China. 'Het is zeer slecht nieuws voor Oekraïne.'

Lees ook | Zuid-Koreaanse president mag van regeringspartij aanblijven na geflopte coup

China heeft liever Trump dan Harris

China bereidt zich voor op de terugkeer van Donald Trump. Ondanks de dreigingen met nieuwe heffingen door Trump zijn de Chinezen helemaal niet bang. 'Met Trump weten ze waar ze aan toe zijn', zegt sinoloog en strategisch adviseur bij China Inroads Valérie Hoeks. Biden zette Trumps anti-Chinabeleid eigenlijk voort en Trump gaat er nu zelf weer een schepje bovenop doen.

Lees ook | Geen handelsoorlog tussen EU en VS onder Trump

Oekraïne is de oorlog aan het verliezen: wat heeft het land nu nodig?

Europa-verslaggever Geert Jan Hahn was deze week op de NAVO-top in Brussel met de ministers van Buitenlandse Zaken. Er heerst enig pessimisme over de kansen voor Oekraïne. Minister Brekelmans van Defensie zegt zelfs dat Oekraïne aan het verliezen is.

Luister ook | Amerika Podcast

Biden wekt ook binnen eigen partij ergernis met gratieverlening | Postma in Amerika

Ook Democraten uiten zich kritisch over de gratieverlening van Hunter Biden door zijn vader, president Joe Biden. Toch volgen er mogelijk nog meer gratieverleningen. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het voorjaar van 1982 liet Hafez al-Assad, vader en voorganger van de huidige Syrische president Bashar al-Assad, de stad Hama met de grond gelijk maken. Zo’n 20.000 burgers werd neergemaaid en in massagraven gegooid, die vervolgens met bulldozers werden geëgaliseerd. Een groot deel van de stad leek op een aantal voetbalvelden, waar hier en daar nog een hand of knie uitstak. Wat hadden de slachtoffers misdreven? Zij waren opstandige soennieten, gelieerd aan de Egyptische Moslimbroederschap.

New York Times commentator Thomas Friedman ging er destijds, toen nog als correspondent, kijken en bedacht de term ‘Hama-regels’ voor leiders in de Arabische wereld: ‘regeer door middel van angst, plant angst in de harten van je mensen door duidelijk te maken dat je volgens geen enkele regel speelt, zodat ze er nooit, nooit, nooit over peinzen om tegen je te rebelleren’. Assad jr. houdt zich al dertien jaar aan de ‘Hama-regels’, sinds hij demonstraties tegen zijn regime keihard neersloeg. De demonstranten, veelal soennieten, maar ook Koerden, Yazidi’s, Druzen, Assyriërs en talrijke andere minderheden, voelden zich geïnspireerd door wat toen de Arabische Lente heette. Assad, zelf Aleviet – een liberale sjiitische stroming – die een broze coalitie vormde met de christenen, voelde zich bedreigd en startte een burgeroorlog waarin hij geen middel schuwde, inclusief chemische wapens, en die inmiddels 600.000 mensen het leven heeft gekost. Zijn krijgsmacht stelde niet veel voor, maar bondgenoot Iran stuurde eenheden van de Revolutionaire Gardes en Hezbollah, en bondgenoot Rusland stuurde zijn luchtmacht. 

De Russisch-Iraanse actie leidde tot verpulvering van delen van het land, en in het bijzonder de historische stad Aleppo. In 2020 leidde Russisch-Turkse bemiddeling tot een staakt-het-vuren. Omdat Israël de slagkracht van Iran en Hezbollah nu stevig heeft verminderd, durfden rebellen van Tahrir al-Sham, een wat minder fanatiek broertje van Al Qaeda, het aan om een poging te doen de stad te heroveren. Het ziet ernaar uit dat het lukt. De Russische luchtmacht kwam meteen in actie, maar die heeft te weinig materieel en mankracht om tegelijkertijd in Oekraïne en Syrië te vechten. Iraakse pro-Assad-milities zijn ook geen partij voor de rebellen. 

Een groot deel van de bevolking van Aleppo is blij met de rebellen  , terwijl Assad het zich niet kan veroorloven om de op één na grootste stad in het land te verliezen en de ‘Hama regels’ zal toepassen. En dus kijken we naar de herleving van een conflict dat we een beetje waren vergeten. Politiek en journalistiek doen immers aan selectieve verontwaardiging. Na de Russische invasie in Oekraïne, en zeker sinds het uitbreken van de Gaza- en Libanonoorlogen, is Syrië aan onze aandacht ontsnapt. De Syrische bevolking verdient beter. En het is wel degelijk ook ons probleem, want reken maar op een nieuwe stroom vluchtelingen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week vergaderde de NAVO in Montréal over de oorlog in Oekraïne en de toekomstige relatie met Trump. Derk Boswijk, CDA-kamerlid en lid van de Parlementaire Assemblee van de NAVO, was hierbij en sprak met de Oekraïense en Amerikaanse delegatie. Invloedrijke Republikeinen vertelden hem dat de soep niet zo heet gegeten wordt en dat we de Amerikanen zeker niet moeten afschrijven als NAVO-bondgenoot. 

Ondanks dat Trump van de daken schreeuwde dat Oekraïne de zorg is van Europa, lijken zijn republikeinse collega's wel bereid om de Oekraïners te hulp te schieten, aldus Derk Boswijk, CDA-kamerlid en lid van de Parlementaire Assemblee van de NAVO. 

Luister ook | Militaire NAVO-leider Bauer: ‘Bedrijven moeten voorbereiden op oorlogstijd’

Trump heeft Keith Kellogg, voormalig nationaal veiligheidsadviseur, als de nieuwe Oekraïne en Rusland gazant aangewezen. Volgens Europa-verslaggever, Geert jan Hahn, wordt hij écht alleen ingezet op deze oorlog en dit is bijzonder. Deze keuze verbaast Boswijk niet, want Kellogg weet als geen ander wat er allemaal op het spel staat. 

Lees ook | ‘Nieuwe regering-Trump wordt chaos met hem als koning’

Al een jaar wordt gespeculeerd over een staakt-het-vuren met Hamas, maar tot op de dag van vandaag is dat nog niet gelukt. Nu is er wel een staakt-het-vuren tussen Israël en Hezbollah. Hamas staat met zijn rug tegen de muur en doelt ook op een staakt-het-vuren met Israël. Maar wat betekent dit eigenlijk voor Gaza? Jan van Benthem, buitenlandcommentator van Nederlands Dagblad, vertelt ons meer over hoe dit eruit zou zien. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Af en toe worden we op onze eigen bijziendheid gewezen. Zoals nu, door de publicatie van de memoires van Angela Merkel. Ze was 16 jaar bondskanselier van Duitsland, werd in binnen- en buitenland op handen gedragen en gezien als de enige echte Europese leider, maar viel van haar voetstuk toen, vlak na haar aftreden, Rusland voor de tweede keer Oekraïne binnenviel. Ze had het allemaal fout gezien, en was zo ongeveer medeschuldig aan Poetins oorlog. 

Ze hield in 2008 toetreding van Oekraïne tot de NAVO tegen. Ze was mild toen Poetin in 2014 voor de eerste keer Oekraïne binnenviel en meende dat met de Minsk Akkoorden te kunnen oplossen. Ze bood, onder het motto ‘Wir schaffen das’, in 2015 vluchtelingen een plekje onder de Duitse zon. Ze hield, tot grote woede van Donald Trump en Joe Biden, vast aan de import van goedkoop gas uit Rusland via de Nord Stream-pijpleiding. Ze probeerde, in de Duitse traditie sinds Willy Brandt, de relatie tussen Rusland en het Westen te redden. Applaus? Jazeker, toen wel. Nu wordt ze verguisd en snapt daar, zoals ze tegen de BBC zei, niets van. Het was immers allemaal in het Duitse, maar ook in het Europese belang geweest. Toch?

Hoe zat het met ons zelf? Maakten wij ons in 2007 en 2008 druk over Oekraïens lidmaatschap van de NAVO, dat George W. Bush eiste en Angela Merkel bestreed? Waren wij het niet die in 2016 Poetin verwelkomden in de Amsterdamse Hermitage om 400 jaar betrekkingen te vieren? En waren wij het niet die in datzelfde jaar in een referendum tegen het EU-associatieverdrag met Oekraïne stemden? Was het niet de Gasunie – dus de Nederlandse staat – die voor 9 procent eigenaar was van Nord Stream, en dat belang pas in 2023 van de hand deed? Waren wij niet, net als Duitsland en andere Europese landen, verslaafd aan het goedkope Russische gas? En zijn er onder ons niet ook velen die Mutti Merkel stiekem best terug zouden willen, in plaats van de klungelende Olaf Scholz? 

‘Vrijheid’ heet Merkels autobiografie. Grondig en volledig, zoals dat een Duitser betaamt – dus 700 pagina’s lang. Ze is een markante vrouw. Duitsland glijdt economisch de afgrond in, met de catastrofale problemen bij Volkswagen als metafoor. Is dat allemaal haar schuld? En als dat zo is, waarom is ze dan 16 jaar ook door ons op handen gedragen? Was het onze bijziendheid? Of was het gemakzucht, want meerijden op de Duitse bagagedrager was makkelijk. We omschreven het zo: Nederland is een Duitse provincie, Rotterdam en Vlissingen zijn Duitse havens. Het is prettig zakendoen met de Duitsers. Gemakzucht? Of hypocrisie.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump is voorlopig nog niet geïnaugureerd, maar bemoeit zich nu al met het buitenlandbeleid van de Verenigde Staten. Direct - door een nieuwe Director of National Intelligence aan te dragen die eerder met Poetin belde. En indirect - want opeens is er tóch toestemming van huidige president Biden om de Amerikaanse langeafstandsraketten op Russische doelen te gebruiken. 

Wat betekent dit voor Oekraïne en de koers van Europa? Te gast is Sabine Mengelberg, universitair docent internationale veiligheidsstudies aan de Nederlandse Defensie Academie. 

Luister ook | Vermoeide Oekraïners zijn blij met Trump

Failliet van de klimaattop? 

De leiders van de G20-landen hadden deze week een duidelijke boodschap aan de onderhandelaars op de COP29 – kom tot een haalbaar financieel doel. Maar het resultaat was een document zonder bedrag. Stientje van Veldhoven, vicevoorzitter van het World Resources Institute, was op de top in Bakoe en nu te gast. 

Luister ook | Landen op klimaattop houden elkaar nog in houdgreep over geld

Het dansje van Trump 

De presentatoren van het bekende tv-programma Morning Joe gingen met Trump praten. En daar krijgen ze nu voor op hun kop. En waarom doen sporters hetzelfde dansje als Trump op het veld? Jan Postma vertel het ons vanuit Washington. 

Luister ook | #269 Trumps MAGA-team

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toen na de Russische invasie in Oekraïne de westerse hulp op gang kwam, eerst met knullige onzin als helmen, maar al spoedig met serieus afweergeschut, en zware artillerie, zei Sergei Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, dat het in feite een conflict was tussen Rusland en de NAVO. Dat stuitte op westers hoongelach – het was hulp aan een bevriend land tegen een barbaarse agressor – maar helemaal ongelijk had hij niet. 

Terwijl Oekraïners en Russen met duizenden tegelijk sneuvelden, ging de politieke discussie over de definitie van betrokkenheid. Wapens leveren? Geen bezwaar. Met die wapens op Russische doelen laten schieten? Nee, dat niet. Boots on the ground? Daar kwam weer dat bekende diplomatieke cliché: nee, dat overschrijdt een rode lijn.

Rusland is zelf geen haar beter en vormt, met grote wapenleveranties van bondgenoten Noord-Korea, Iran en waarschijnlijk ook China, en met bondgenootschappelijke Noord-Koreaanse boots on the ground, de nieuwe as-mogendheden die uit zijn op het Westen.

De Amerikaanse regeringswissel leidt tot een Oekraïense capitulatie. Donald Trump noemt het, zoals bij alles, een ‘deal’, maar die houdt in dat Rusland de Krim en de vier geannexeerde provincies mag houden, in ruil voor een wapenstilstand voor onbepaalde tijd. Joe Biden, op alle fronten uitgespeeld, heeft in blessuretijd nog toestemming gegeven om Amerikaanse artillerie in Oekraïne te gebruiken voor het schieten op Russische doelen, maar het is te weinig en te laat. Het is een surrealistische situatie. Grondwettelijk is er tot 20 januari maar één president, Joe Biden. Maar Trump is op volle kracht bezig met zijn kabinetsformatie en duwt zijn voorganger hardhandig van het podium. De ploeg die verantwoordelijk wordt voor het buitenlands beleid, met Marco Rubio als minister en Tulsi Gabbard als Directeur Nationale Veiligheid – de chef van alle 18 inlichtingendiensten – streeft naar rechtstreeks overleg met Poetin en een opdeling van Oekraïne.

Groot als de westerse hulp aan Oekraïne bij tijd en wijle is geweest, het was nooit genoeg en altijd te laat. Westerse regeringen hebben Oekraïne nooit de middelen en de steun gegeven om écht van Rusland te kunnen winnen, en Rusland nooit materieel en militair helemaal afgeknepen. In die zin is de route die Trump wil inslaan misschien ook wel een opluchting voor de Oekraïners. Duizend dagen droefenis is welletjes. Zelensky beseft dat en weet wat hem te wachten staat. Voor het eerst spreekt hij over een diplomatieke oplossing. De handdoek in de ring is het net niet, maar het scheelt niet veel.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Europese landen zien het, met de nieuwe Amerikaanse president Trump, somber in voor Oekraïne. In deze aflevering verdiepen wij ons in hoe de Oekraïners kijken naar de komst van de nieuwe presidentskandidaat.

Maar de Oekraïners zijn helemaal niet zo somber over de komst van Donald Trump. Ze zijn oorlogsmoe en willen dat er nu keuzes worden gemaakt, aldus Jeroen Ketting, ondernemer en oprichter van Lifeline Ukraine.  Onder de Democraten krijgen de Oekraïners net genoeg 'om te blijven leven óf om langzaam te sterven', aldus Ketting die in Kherson met de de vermoeide bewoners besprak. 

Luister ook | ‘Dit is slecht nieuws voor Europa. We gaan een hoge prijs betalen'

In Europa zelf lijkt juist de complete paniek toe te slaan, legt Europaverslaggever Michal van der Toorn, uit. De Europese leiders lijken opeens te zijn wakker geschud en verkondigen stuk voor stuk hun steun aan Oekraïne. Het lijkt bijna alsof de verkiezingsuitslag een totale verrassing voor hen was. 

Luister ook | Economische crisis in Duitsland: 'Merkel heeft economie nooit veranderd'

De Duitse kabinetscrisis leidt tot nieuwe verkiezingen in februari. Kan Duitsland nog van moddergooien terugkrabbelen naar economische welvaart? Daarover praat ik met Otto Fricke, Bondsdaglid namens de FDP. Of zijn eigen partij de kiesdrempel gaat halen, dat is nog even de vraag zegt Fricke zelf. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.