Kończy się rok 2024, kolejny rok wojny w Ukrainie, która się nie kończy, rok kolejnych setek tysięcy ofiar wśród żołnierzy i cywilów, rok oczekiwania na zwrot, który przyniósłby pokój, ale który nie oznaczałby kapitulacji Ukrainy, oczekiwania na jakiś cud dyplomacji w okolicznościach, w których dyplomacja nie działa.

Nie ma również końca wojna Izraela z Hamasem i Hezbollahem, choć tutaj więcej nadziei na horyzoncie, zwłaszcza po spektakularnym i błyskawicznym upadku reżimu Assada w Syrii. Bez huku, bez skomlenia nawet – rzeźnik z Damaszku po prostu wsiadł do samolotu i kryjąc się przed radarami oraz nacierającymi na stolicę rebeliantami zwiał do przyjaciół z Rosji.

To był rok powrotu Donalda Trumpa, czas pogrzebania nadziei amerykańskiego liberalnego mainstreamu, że jakoś to będzie, że nie trzeba nic robić, bo przecież centrum zawsze jakoś się utrzyma. Otóż nie, "centrum w odśrodkowym wirze" - jak mówił poeta - nie tylko w Ameryce. Również we Francji, w Niemczech, w Austrii, w krajach Benelux do głosu dochodzą politycy, pogardliwie zwani populistami, do których coraz więcej wyborców pogardy nie czuje, za to wiąże z nimi nadzieje. Może płonne, ale czyż niezrozumiałe?

Gdzie zmierza liberalna demokracja – czy wybory w Rumunii pokazują, że warto jej bronić, czy wręcz przeciwnie, że każdy demokratyczny werdykt może zostać wywrócony na przykład przez sądy. Pytania o przyszłość demokracji i wydolności tego systemu w dzisiejszym świecie mocno nas nurtowały w tym roku.

To był również kolejny rok postępu technologicznego. Granice, które kiedyś mozolnie przekraczaliśmy dziś - dzięki technologii, zwłaszcza sztucznej inteligencji coraz częściej są po prostu usuwane. To szansa na polepszenie ludzkiej egzystencji w sposób, o którym jeszcze dekadę temu nam się nie śniło, ale też zagrożenia: po co wybierać, skoro program wybierze za nas, po co myśleć, skoro wystarczy skrolować, po co chcieć, skoro nie wiadomo czego chcieć. Tylko co jest na końcu tej drogi?

O tym, co nas ekscytowało, poruszało, intrygowało i zniesmaczało przez ostatnie 12 miesięcy rozmawiamy w tym ostatnim tegorocznym wydaniu Raportu o stanie świata.

Goście: Agnieszka Bryc, Grzegorz Dobiecki, Jakub Dymek

Rozkład jazdy: 

(03:26) Podsumowanie 2024: Ukraina

(35:23) Podsumowanie 2024: Bliski Wschód

(55:01) Podsumowanie 2024: USA

(1:03:32) Podsumowanie 2024: Demokracja w Europie

(1:22:02) Podsumowanie 2024: Technologia

(1:26:55) Podsumowanie 2024: Wiara

(1:32:49) Podziękowania

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Czy teatr mógłby istnieć bez literatury?

Czy fikcja literacka to takie kłamstwo, które mówi prawdę?

Czy literatura bardziej przypomina maraton, czy sztafetę?

Trzy pytanie i troje znakomitych gości - reżyser teatralny, dziennikarz i krytyczka literacka. Oto plan świąteczno-noworocznego odcinka Raportu o książkach.

Podsumujemy nie tylko rok 2024, ale w ogóle nasz stosunek do czytania i do książek.

Ile w literaturze jest metafizyki? Czy pisanie po książkach jest dobre? Które teksty literackie były w tym roku szczególnie ważne i dlaczego nie były to tylko nowości wydawnicze?

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Goście: Justyna Sobolewska, Jan Klata i Dariusz Rosiak

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Co roku zastanawiamy się jak połączyć chrześcijańskie przesłanie tych dni, które mówi przecież o nadziei, o miłości, której ucieleśnieniem miał być rodzący się Jezus Chrystus z codziennością, zwłaszcza codziennością medialną, która żywi się okrucieństwem sensacją i ludzkim cierpieniem – to one najlepiej wypadają w telewizji, Internecie, czy choćby w  podcastach. Może nie da się tych dwóch sfer połączyć, a odprawiany przez nas co roku rytuał świąt nie jest niczym więcej niż chwilowym uniesieniem emocji. A może jednak święta coś w nas zmieniają, może właśnie o to chodzi, by przez moment odejść w ten wymiar, w który prowadzi nas chrześcijańska tradycja. A zatem po co nam są święta Bożego Narodzenia i o co w nich chodzi?

Gość: Paweł Krupa

Rozkład jazdy: 

(01:30) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 1

(30:14) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 2

(47:30) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 3

(59:56) Do usłyszenia

(1:00:30) Podziękowania

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Rosyjski generał nadzorujący siły ochrony przed bronią radioaktywną, biologiczną i chemiczną został zabity w zamachu, do którego dokonania przyznała się ukraińska służba bezpieczeństwa (SBU). Dzień przed zamachem generał Igor Kiryłowa został zaocznie oskarżony przez sąd ukraiński o wykorzystywanie broni chemicznej na polu bitwy w Ukrainie. Wcześniej podobne oskarżenia wysuwały służby zachodnie. To kolejne w ostatnich tygodniach zabójstwo na terenie Rosji Rosjanina ściśle związanego z działaniami wojennymi. Czy tego typu akcje będą stałą częścią ukraińskiej taktyki wojennej?

Prezydent Zełenski spotyka się w środę z liderami pięciu największych państw Europy i sekretarzem generalnym NATO, wczoraj spotkał się we Lwowie z Donaldem Tuskiem. A Donald Trump zapowiada, że po objęciu władzy może odwołać zgodę na używanie przez Ukraińców broni dalekiego zasięgu. Na czym może polegać plan Trumpa dla Ukrainy? Jak Kijów będzie próbowała przekonać Zachód do kontynuowania pomocy Ukrainie aż do zwycięstwa nad Rosją, i czym to zwycięstwo miałoby być?

Gość: Piotr Skwieciński

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W szóstym, ostatnim odcinku trzeciego sezonu Opowieści arabskich Jan Natkański opowie o wędrówce Arabów do Afryki. W historii tych podbojów kluczową rolę odegrało dążenie do krzewienia islamu. W ciągu stu lat od śmierci proroka Mahometa armie muzułmańskie zajęły obszary Pirenejów i Afryki Północnej na zachodzie do rzeki Indus, Azji Centralnej i pogranicza Chin na wschodzie. Była to kulminacja podbojów arabskich i jak wskazują arabscy historycy, w dziejach ludzkości imperium muzułmańskie dorównywało rozmiarami rosyjskiemu i brytyjskiemu.

Zaprasza Agata Kasprolewicz.

Gość: Jan Natkański

Realizuje: Kris Wawrzak

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W tym odcinku Raportu o książkach zapraszamy na spotkanie z poetą – Jarosławem Mikołajewskim. Ten poeta jednak ma wiele wcieleń, bo jest też dziennikarzem, wybitnym tłumaczem oraz dramaturgiem. I tym razem to właśnie teatr będzie głównym tematem naszej rozmowy.

„Sztuka wywiadu” – taki tytuł nosi spektakl napisany przez Jarosława Mikołajewskiego, którego głównym bohaterem jest Wielki Aktor, którego, nomen omen, gra wielki aktor Jan Peszek. To historia spotkania ów wielkiego aktora z dziennikarką, której udziela ostatniego wywiadu.

Na czym polega sztuka wywiadu i w ogóle sztuka rozmowy? Kiedy możliwe jest przekroczenie granicy między odgrywaniem roli a powiedzeniem czegoś prawdziwego? Innymi słowy – jak znaleźć bliskość z drugim człowiekiem? To pytanie ważne zawsze, a może szczególnie ważne w te grudniowe dni, kiedy, jakże paradoksalnie, w przedświątecznym pośpiechu, nie starcza nam czasu dla drugiego człowieka.

Z Jarosławem Mikołajewskim porozmawiamy także o tym, czym jest mądrość poetycka, o sycylijskich starcach, Dantem, Pasolinim, Primo Levim i przeczytamy kilka wierszy.

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Jarosław Mikołajewski

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W Syrii masowe demonstracje radości po upadku trwającej od pięciu dekad dyktatury Assadów. Baszar al-Assad uciekł z rodziną do Rosji, która tym razem nie broniła reżimu. Tysiące Syryjczyków poszukują bliskich w więzieniach, w których przetrzymywano w nieludzkich warunkach tysiące ludzi. W Damaszku władzę sprawuje nowy rząd kierowany przez ugrupowanie Hayat Tahrir Al-Sham wywodzące się z Al-Kaidy choć podkreślające, że nowa Syria ma być krajem, w którym będzie miejsce dla Syryjczyków wszystkich wyznań i grup etnicznych.

Świat zachodni przygląda się rozwojowi sytuacji z niepokojem, Izrael zajmuje tereny w strefie buforowej przy granicy z Syrią, protureckie milicje atakują Kurdów w północnej Syrii. Czy nowej władzy uda się ustabilizować sytuację? Czy miliony uchodźców rozrzuconych po całym świecie będą mogły wrócić do swoich domów? Jak zachowa się Ameryka, w której do władzy dochodzi polityk uważający, że Syria to nie jest problem USA.

W Rumunii napięcie po tym, jak Trybunał Konstytucyjny unieważnił wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich. Czy rzeczywiście to Rosja skłoniła Rumunów do głosowania na kandydata antysystemowego?

Cena bitcoina pierwszy raz w historii przekroczyła poziom 100 tysięcy dolarów, a politycy dotąd niechętni kryptowalutom zmieniają zdanie. Czym jest rynek kryptowalut i dlaczego bywa tak nieprzewidywalny?

A także: Jak rozliczać zbrodnie, czyli o prawie i sprawiedliwości

Rozkład jazdy: 

(02:17) Marcin Żyła o 50 latach reżimu Asadów w Syrii

(07:54) Jagoda Grondecka o stabilizacji politycznej w Syrii

(28:38) Marcin Żyła o losach syryjskich uchodźców

(32:27) Mariusz Borkowski o reakcji Zachodu na nowy rząd w Syrii

(58:57) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o rozliczaniu zbrodni

(1:05:08) Wszystko co najlepsze 2024

(1:06:57) Podziękowania

(1:13:58) Kamil Całus o unieważnieniu wyborów w Rumunii

(1:39:44) Krzysztof Piech o rynku kryptowalut

(2:06:27) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Spektakularny upadek reżimu Baszara al-Assada w Syrii. W ciągu zaledwie tygodnia rebelianci pod kierunkiem grupy o nazwie Hayat Tahrir al-Sham dotarli do Damaszku, nie napotykając praktycznie oporu armii syryjskiej. Iran i Rosja nie wsparły dyktatora, który ostatecznie uciekł do Moskwy. Na czele tymczasowego rządu Syrii stanął były premier rządu rebeliantów w Idlib na północy kraju. Nie jest jasne, jaki będzie charakter tego rządu, niewiadoma jest przyszłość całej Syrii.

Izrael dokonuje ataków na bazy wojskowe i składy broni syryjskiej obawiając się, że może ona zostać wykorzystana przez nowe władze przeciwko państwu żydowskiemu. Na północy wspierane przez Turcję oddziały rebeliantów atakują Kurdów – Turcja obawia się, by w wyniku przewrotu nie wzmocniła się ich pozycja w Syrii.

Co stanie się z rosyjskimi bazami, jak zachowa się Iran, czy Amerykanie pozostawią swoich żołnierzy w Syrii, kto wychodzi wzmocniony po tych kilku dniach, które zapewne diametralnie zmienią układ sił na Bliskim Wschodzie. I na czym ta zmiana może polegać?

Gość: Łukasz Fyderek

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W piątym odcinku Opowieści arabskich Jan Natkański opowie o Kurdach, największej mniejszości narodowej w świecie arabskim. Kurdowie są rozproszeni i żyją w czterech państwach regionu – dwóch arabskich (Iraku i Syrii) oraz dwóch niearabskich (Iranie i Turcji). Kurdowie nieustannie walczą o swoje prawa narodowe, autonomię, a docelowo niezależność. Nadal nierealne wydają się nadzieje na kurdyjskie zjednoczenie, co według ambasadora Natkańskiego oznacza zmarnowanie ogromnego potencjału, bo: „gdyby wszystkie cztery Kurdystany były zjednoczone i uzyskały inwestycje, to za pięć dekad Szwajcaria mogłaby im zazdrościć.”

Zaprasza Agata Kasprolewicz

Gość: Jan Natkański

Realizuje: Kris Wawrzak

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Jak na Nowojorczyka przystało, narodził się w jednym z nowojorskich hoteli nieopodal Times Square, w czasach kiedy na Manhattanie powstające wieżowce pięły się do nieba, a spełnienie się wielkiego amerykańskiego snu było bardziej realne niż kiedykolwiek wcześniej czy później w historii.

Na początku utożsamiał miejski szyk, wyrafinowanie, dystans i poczucie humoru, ale po II wojnie światowej nabrał dziennikarskiego rozpędu i na jego łamach ukazywały się ikoniczne i przełomowe teksty, kontestujące mit Ameryki.

Ciągnęli do niego nie tylko wielcy reporterzy, ale też wielcy pisarze – Lem, Pynchon, Updike, Nabokov, Plath, Márquez – choć temu ostatniemu się nie udało…a kilka miesięcy po odrzuceniu tekstu przez redaktorów nowojorskiego pisma, dostał literackiego Nobla….tym tygodnikiem jest The New Yorker.

"The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę" to nowa książka Michała Choińskiego, który jest gościem tego odcinka.

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Michał Choiński

"The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę" Michała Choińskiego, wydawnictwo Znak.

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

We Francji upadł rząd, pierwszy raz od ponad 60 lat parlament przegłosował  wotum nieufności wobec urzędującego szefa gabinetu. Prezydent Macron zapowiada, że powoła nowego premiera w ciągu kilku dni, ale czy stworzenie skutecznego gabinetu we Francji jest w tej chwili w ogóle możliwe? Macron twierdzi, że dokończy kadencję, mimo że część opozycji chce jego rezygnacji i przyspieszonych wyborów prezydenckich. Jak poradzi sobie prezydent w sytuacji, którą określa jako „bezprecedensową”? I jak osłabienie Francji wpływa na stan Europy?

W Gruzji tysiące ludzi na ulicach po tym, jak premier praktycznie zawiesił starania o przystąpienie kraju do Unii Europejskiej. Czy władza ustąpi przed naporem protestujących?

W Korei Południowej prezydent wprowadził stan wojenny, ale po kilku godzinach, pod presją parlamentu wycofał decyzję. Nawet jego koledzy partyjni chcą odsunięcia go z urzędu. Czy krajowi grozi chaos?

Premier Netanyahu konsoliduje władzę w oparciu o skrajną narodową prawicę i środowiska osadnicze. Czy Hamas wypuści zakładników przed inauguracją prezydentury Donalda Trumpa?

W Sudanie - daleko od zainteresowania świata - trwa krwawa wojna i tragedia humanitarna setek tysięcy ludzi. Gdzie szukać nadziei dla tego kraju i jego mieszkańców?

A także: Francja nie ma rządu, ale będzie miała odbudowaną katedrę w sercu Paryża. Co jest ważniejsze dla Francuzów i dla świata?

Rozkład jazdy:

(02:34) Joanna Nowicka o upadku francuskiego rządu

(24:45) Stasia Budzisz o protestach w Gruzji

(49:05) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o Francji

(56:44) Podziękowania

(1:03:46) Marcin Żyła o wojnie w Sudanie

(1:19:06) Agnieszka Zagner o konsolidacji władzy w Izraelu

(1:45:34) Marek Hańderek o stanie wojennym w Korei Południowej

(2:02:23) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]