Przymusowe przesiedlenie dwóch milionów Palestyńczyków do Jordanii i Egiptu oraz amerykańska kontrola nad Strefą Gazy, która w przyszłości miałaby się stać „riwierą Bliskiego Wschodu”. Takie pomysły ogłosił prezydent USA Donald Trump po wczorajszym spotkaniu z Benjaminem Netanjahu. Według niego Palestyńczycy wracają do ruin Gazy tylko dlatego, że nie mają alternatywy, a gdzie indziej mogliby żyć „w pokoju i harmonii”. Premier Izraela ostrożnie chwali pomysł Trumpa, odrzucają go Hamas i państwa arabskie, Palestyńczycy przypominają, że Strefa Gazy jest ich ojczyzną. A wielu ekspertów prawa międzynarodowego uważa, że amerykański prezydent wzywa do czystek etnicznych, czyli do zbrodni wojennej. W tych dniach ważą się też losy zawieszenia broni między Izraelem a Hamasem, trwa również izraelska operacja wojskowa na Zachodnim Brzegu Jordanu.

Jak poważne są zamiary Trumpa? Czy da się je zrealizować? Jak na wygnanie Palestyńczyków i obecność wojsk USA zareagowałby region, w tym Iran i jego sojusznicy? Czy wracamy do epoki, w której o granicach na Bliskim Wschodzie – i nie tylko tu – decydowały zachodnie potęgi?

Gość: Agnieszka Bryc

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W tym odcinku Raportu o książkach udamy się do karpackiego lasu, aby porozmawiać o zwierzętach. O wszystkich zwierzętach: i o tych dzikich, i o tych, które nazwały je „dzikimi” — czyli o ludziach.

Przewodniczką będzie Anna Maziuk, dziennikarka i autorka książek: "Instynkt. O wilkach w polskich lasach" oraz — tej najnowszej — "Niedźwiedź szuka domu".

Nigdy wcześniej te dwa największe lądowe drapieżniki w Polsce nie znajdowały się w tak trudnej sytuacji. Wilk stracił właśnie status gatunku ściśle chronionego, co może wkrótce umożliwić myśliwym strzelanie do niego. A coraz częstsze spotkania z niedźwiedziami dają mediom okazję do podsycania lęku przed nimi.

W ostatnim czasie ukazało się wiele książek reprezentujących nową, bardziej empatyczną wrażliwość wobec innych gatunków. Jednak reportaże Anny Maziuk wyróżniają się na tle innych. Instynkt i Niedźwiedź szuka domu to nie tylko opowieści o drapieżnikach, lecz także książki pisane „razem z nimi” — z myślą o współodczuwaniu i częstym dzieleniu tej samej przestrzeni. Stawiają pytania o to, czy za wszelką cenę, powodowani ciekawością, musimy zbliżać się do dzikich zwierząt. Oraz o to, jak lęk, który sami w nich wzbudzamy, wpływa na ich życie.

W tym odcinku Raportu o książkach Anna Maziuk opowie o dojmującej ciszy w lesie, przez który niedawno przeszło polowanie. A także o tym, jak osoby wrażliwe radzą sobie ze świadomością krzywd wyrządzanych dzikim zwierzętom przez człowieka.

Na spotkanie z autorką w Beskidzie Niskim – w miejscu, gdzie wilka spotkać bardzo łatwo, a i niedźwiedź czasem przejdzie – zaprasza Marcin Żyła.

Prowadzenie: Marcin Żyła

Gość: Anna Maziuk

Książka: "Niedźwiedź szuka domu" Anny Maziuk / Wydawnictwo Czarne

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Donald Trump wieszczy amerykańskiej gospodarce początek „złotej ery”. Jego plan: mniejsze regulacje, niższe podatki i rezygnacja z kosztownych zobowiązań klimatycznych. Ogłoszone w czwartek dane za ubiegły rok wskazują na prawie 3-procentowy wzrost gospodarki USA. Na Wall Street optymizm i atmosfera jak przed podbojem Dzikiego Zachodu: akcje największych banków inwestycyjnych wzrosły o kilkanaście procent; inwestorzy chcą teraz zniesienia ograniczeń nałożonych po kryzysie finansowym. Jaki jest pomysł Trumpa na gospodarkę? Kto zyska na jego planie? Oraz jak zmieni się kapitalizm – i czy wyłącznie na złe?

Sprzymierzone z Rwandą oddziały M23 zajęły Gomę, ponad 2-milionowe miasto w Demokratycznej Republice Konga. Z domów uciekło już pół miliona ludzi. Co jest celem Rwandy w Kongu – i dlaczego nagle zaczęła eksportować złoto?

W Słowacji trwają największe od 7 lat protesty antyrządowe. Ich przyczyną jest prorosyjski zwrot w polityce. Rządząca koalicja straciła większość w parlamencie. Czy to kres władzy, czy tylko zadyszka premiera Roberta Ficy?

Nepal podwyższa ceny za zdobywanie Mount Everestu. To jednak nie powstrzyma przed wejściem na szczyt w tym roku kolejnych kilkuset osób. Jak zmieniają się Himalaje? I dlaczego na Evereście wciąż chcemy być – nieważne w jaki sposób – pierwsi?

W Namibii dziedzictwo nieprzepracowanej zbiorowej traumy nieoczekiwanie splotło się z osobistą historią z Polski. Jak wpłynęło na rozumienie słowa „wybaczam”?

A także: dlaczego papież ma Tik-Toka i inne historie o wyczuciu czasu…

Rozkład jazdy: 

(02:56) Ignacy Morawski: Jak Donald Trump zmieni kapitalizm

(33:28) Wojciech Jagielski: Stolica Konga celem oddziałów M23

(53:43) Grzegorz Dobiecki: Świat z boku - Papież, Trump i wyczucie czasu

(1:00:55) Podziękowania

(1:07:32) Anna Dudzińska: Jak powiedzieć: „wybaczam”

(1:30:57) Krzysztof Dębiec: Słowacy kontra Robert Fico

(1:52:32) Bartek Dobroch: Czy Everest jest dla wszystkich

(2:11:22) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Chińska aplikacja DeepSeek w ciągu kilku dni wstrząsnęła światem nowych technologii i polityki. Jej twórcy twierdzą, że opracowano ją w ciągu dwóch miesięcy i kosztowała zaledwie 6 milionów dolarów. Na tę wieść w ciągu 1 dnia wartość amerykańskich gigantów spadła o ponad bilion dolarów – by dziś ustabilizować się na poprzednich poziomach. Prezydent Trump uznał DeepSeek na sygnał do przebudzenia dla amerykańskiego przemysłu AI. Wielu komentatorów zwraca uwagę na zagrożenia związane z faktem, że DeepSeek cenzuruje treści związane z Chinami. Miliony ludzi na całym świecie ściągają jednak aplikację na swoje urządzenia. Czy Chińczycy właśnie wykazali jak napompowane są wartości zachodnich firm AI? Czy czeka nas weryfikacja biznesowa i technologiczna firm tworzących platformy sztucznej inteligencji? Co daje i czym grozi korzystanie z platformy DeepSeek?

Gość: Mateusz Chrobok

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

„Wiele lat później, stojąc naprzeciw plutonu egzekucyjnego, pułkownik Aureliano Buendía miał przypomnieć sobie to dalekie popołudnie, kiedy ojciec zabrał go z sobą do obozu Cyganów, żeby mu pokazać lód.” To jedno z najbardziej intrygujących i rozpoznawalnych zdań otwierających powieść w historii literatury.

Tak, tak, dobrze państwo zgadują, Gabriel García Márquez i jego „Sto lat samotności” to finał Cyklu latynoamerykańskiego w „Raporcie o książkach”.

Niezaprzeczalne arcydzieło literatury światowej, które od prawie 6 dekad nie przestaje fascynować czytelników i inspirować kolejnych twórców – co potwierdza nowy, pełen rozmachu serial.

„Tak naprawdę nie znam nikogo, kto w jakiś sposób nie czułby się samotny. Uważam, że to zasadniczy element ludzkiej natury” – mówił García Márquez.

W tym odcinku „Raportu o książkach” w gronie znakomitych gości poszukamy odpowiedzi na pytanie: ile w „Stu latach samotności” jest magii, a ile realizmu?

Goście: Maciej Wesołowski i Tomasz Pindel

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Książka: Gabriel García Márquez „Sto lat samotności” w przekładzie Grażyny Grudzińskiej i Kaliny Wojciechowskiej.

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Premier Tusk wzywa w Parlamencie Europejskim, by wspólnota nie bała się prezydentury Trumpa, a wyzwania, które ona stawia, traktowała jako szansę dokonania niezbędnych zmian. „Nie pytaj, co Ameryka może zrobić dla Europy i jej bezpieczeństwa – pytaj, co my sami możemy dla niej zrobić” – mówił Tusk, dodając, że Europa była, jest i zawsze będzie wspaniała. Czy europejscy przywódcy są gotowi na taką zasadniczą zmianę funkcjonowania? I na czym konkretnie miałaby ona polegać?

Na Białorusi wybory, choć tylko formalnie. Ich wynik jest z góry wiadomy. Po co Łukaszence ten spektakl? W jakim miejscu jest dziś jego reżim i co się stało z opozycją?

Premier Wielkiej Brytanii podpisuje umowę o współpracy z Ukrainą i zapowiada traktat z Polską. Na czym polega brytyjski reset w stosunkach z Europą i kto na nim skorzysta?

W Serbii nie słabną protesty studenckie po listopadowej katastrofie budowlanej, która stała się dla wielu Serbów symbolem korupcji i niekompetencji władz. Czy protesty przełożą się na zmianę polityczną w kraju?

Norweski mistrz szachowy buntuje się przeciwko władzom tej dyscypliny. Czy wraz ze zmianą pokoleniową szachy czeka wkrótce rewolucja organizacyjna?

Rozkład jazdy: 

(02:21) Paweł Musiałek: Trump czyli szansa dla Europy

(24:54) Piotr Pogorzelski: Białoruskie wybory - spektakl Łukaszenki

(51:48) Podziękowania

(58:24) Michał Banasiak: Szachy - mistrz chce reformy

(1:10:05) Aleksandra Wojtaszek: Studenci protestują w Serbii

(1:31:54) Anna Clunes: Wielka Brytania chce resetu z UE

(1:53:06) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Trzeci dzień prezydentury Donalda Trumpa i jak na razie prezydent kontynuuje zmiany albo zapowiada zmiany w systemie politycznym, społecznym i gospodarczym Ameryki. Prawie 1600 osób skazanych za udział w ataku na Kapitol 6 stycznia 2021 roku zostało ułaskawionych, a dokumentacja dochodzenia FBI w tej sprawie jest od wczoraj niedostępna na stronie agencji. Trump zapowiada cła wobec Chin od lutego, rozmowy z Putinem – wkrótce i powołanie nowego, wspieranego przez państwo przedsiębiorstwa rozwijającego sztuczną inteligencję. 22 stany zapowiedziały sprzeciw wobec odbieraniu dzieciom imigrantów urodzonych w USA prawa do obywatelstwa amerykańskiego. Gdzie są granice zmian, które może zarządzić amerykański prezydent przy pomocy dekretów? I jak będą one przebiegały w praktyce?

Gość: Mateusz Piotrowski 

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Bohaterem drugiej części cyklu latynoamerykańskiego Raportu o książkach jest Juan José Saer – jeden z najwybitniejszych hiszpańskojęzycznych pisarzy XX wieku, przez wielu uważany za spadkobiercę Borgesa i największego argentyńskiego prozaika drugiej połowy minionego stulecia. W Polsce jest bardzo mało znany, choć na szczęście to się zmienia, ponieważ niedawno w polskim tłumaczeniu ukazała się jego powieść „Pasierb”. Na tę książkę, co prawda, musieliśmy czekać 40 lat, ale było warto!

To książka, która obezwładnia pięknem języka i nie daje się łatwo sklasyfikować. Zaczyna się jak powieść historyczna, a kończy jak wielki traktat filozoficzny o istocie i realności bytu.

Osadzony na początku XVI wieku „Pasierb” opowiada o hiszpańskiej wyprawie w głąb południowoamerykańskiego lądu, która kończy się katastrofą. Wszyscy jej uczestnicy, poza narratorem, zostają zjedzeni przez lokalne plemię. A jednak to Indianie, a nie Europejczycy, są we wspomnieniach bohatera Saera najbardziej ludzcy.

Prowokująca, nowatorska i ogromnie poruszająca – taka jest powieść wielkiego argentyńskiego pisarza, który - w przeciwieństwie do bohatera poprzedniego odcinka Raportu o książkach, Mario Vargasa Llosy - nigdy nie załapał się na tzw. boom latynoamerykański.

Podróż na literackiej mapie Ameryki Łacińskiej zaczęliśmy od Peru, dziś czas na Argentynę, a w kolejnym odcinku będziemy w Kolumbii.

„Pasierb” Juana José Saera w przekładzie Barbary Jaroszuk ukazał się nakładem wydawnictwa ArtRage.

Gość: Barbara Jaroszuk

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Książka: „Pasierb” - Juan José Saer

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Donald Trump obejmuje urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych. Zapowiada fundamentalne zmiany w systemie politycznym nie tylko w Ameryce, ale wszędzie tam, gdzie sięgają amerykańskie wpływy. Amerykanie czekają na poprawę stanu gospodarki, poprawę warunków życia i opanowanie napływu imigrantów na granicy z Meksykiem. Osłabiona politycznymi i ideowymi podziałami Europa czeka na Trumpa z mieszanką nadziei i obaw. Rosja zapowiada nieustępliwość w negocjacjach z nowym prezydentem, a Chiny spokojnie kontynuują zbrojenia i ekspansję gospodarczą tam, gdzie to możliwe. Czego oczekiwać po powrocie Trumpa do Białego Domu? Jakimi standardami będziemy oceniać jego sukcesy i porażki?

Izrael i Hamas podpisują porozumienie o rozejmie i wymianie zakładników porwanych 7 października na więźniów przetrzymywanych w izraelskich więzieniach od lat. Czy ten rozejm zapowiada koniec wojny i dlaczego dochodzi do niego dopiero teraz?

Donald Trump chce przejąć Grenlandię. Co o tym myślą sami Grenlandczycy i dlaczego ta ogromna wyspa staje w centrum globalnej polityki?

W Wenezueli inauguracja prezydentury Maduro, na Kubie więźniowie polityczni wracają do domów, a w Argentynie Javier Milei zapowiada początek końca biedy. Jak będzie wyglądała polityka Trumpa w Ameryce Łacińskiej?

W Los Angeles pożary lasów o najbardziej tragicznych skutkach w historii tego regionu. Dlaczego lasy płoną, dlaczego tak trudno gasić pożary, co zrobić, by nie dochodziło do takich tragedii?

A także: Herstorie, czyli dlaczego w niektórych krajach kobieta jest ciągle pozbawiona podstawowych praw?

Rozkład jazdy: 

(02:21) Marcin Fatalski: Donald Trump wraca do władzy

(30:11) Łukasz Fyderek: Porozumienie i nadzieja dla Gazy

(53:16) Grzegorz Dobiecki: Świat z boku - Wypisy z herstorii najnowszej

(59:40) Podziękowania

(1:06:17) Marcin Żyła: Grenlandia częścią globalnej gry mocarstw

(1:24:16) Jan Kaczmarowski: Pożary w Kaliforni - kto zawinił?

(1:51:55) Joanna Gocłowska-Bolek: Trump i Ameryka Łacińska

(2:14:21) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Prezydent Zełenski jest dziś w Polsce, spotyka się z premierem, prezydentem i prezydentem Warszawy. Na froncie bez przełomu, kilka dni temu Ukraińcy przypuścili kolejny atak w regionie kurskim, Rosjanie zdobyli znaczący ośrodek logistyczny - miejscowość Kurachowe niedaleko Pokrowska. Prezydent elekt Trump zapowiada wkrótce rozmowy z Putinem, Rosjanie nie potwierdzają żadnych ustaleń w tej sprawie. Jak Ukraina przygotowuje się na prezydenturę Trumpa, czego od niej oczekuje?

Gość: Zbigniew Parafianowicz

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Wielki peruwiański pisarz, jeden z najwybitniejszych twórców boomu latynoamerykańskiego w literaturze - Mario Vargas Llosa napisał ostatnią powieść. Po sześciu dekadach, bo tyle czasu minęło od jego powieściowego debiutu, żegna się ze swoimi czytelnikami ostatnim tytułem „To dla pani ta cisza”.

Głównym bohaterem tej powieści Vargasa Llosy jest największy w całym Peru, a może nawet w całej Ameryce Łacińskiej znawca muzyki kreolskiej o imieniu Toño. Muzyka ludowa jest dla niego nie tylko życiową pasją, ale także kluczem do peruwiańskiej tożsamości. Wierzy, że w idei kreolskiego walca wyraża się peruwiańska idylla, marzenie o społeczeństwie wolnym od podziałów i konfliktów, na każdym tle - rasowym, klasowym czy kulturowym.

Ale jaki tak naprawdę stosunek do bohatera swojej ostatniej powieści ma jej autor? Czy traktuje go poważnie, czy trochę z niego drwi? A może za jego pośrednictwem wielki Peruwiańczyk dokonuje życiowego rozliczenia?

Ten odcinek jest początkiem cyklu latynoamerykańskiego w Raporcie o książkach. Przed Państwem trzy kraje i trzy opowieści o literaturze, historii i polityce.

Zaczynamy od Peru!

Gość: Tomasz Pindel

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Książka: „To dla pani ta cisza” Mario Vargasa Llosy w przekładzie Tomasza Pindla. Powieść ta ukazała się nakładem wydawnictwa ZNAK.

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]