Hiephoi! Ik, Edda Heinsman, heb een nieuwe podcast gemaakt. Nu niet over namen, maar over vrouwen die alles over hadden om de wetenschap verder te helpen. Luister nu 'Alles voor de wetenschap' in de podcastfeed van Focus.

• NPO Luister
• Spotify
• Apple Podcasts

De een moet erbij denken aan vlinders, de ander aan vrolijke up-tempo hitjes, en weer een ander denkt aan een weg in Lelystad; de naam Vanessa.

De naam Vanessa komt -zoals wel meer namen- uit Amerika overwaaien in de jaren 70. Uit een Telegraaf-artikel waarin ze de geboorte-aankondigingen van hun krant analyseren, blijkt dat Carolien de topper van het jaar 1979 is. Maria en Anna scoren ook goed, maar de hoogste nieuwe binnenkomer: de naam Vanessa. De naam heeft alles in zich om een enorme hit te worden.

Maar dan... stort de naam volledig in. Hij keldert, zo legt naamkundige Gerrit Bloothooft uit, harder dan Adolf, net zo snel als de naam Joran- van misdadiger Joran van der Sloot.

De ondergang van de naam Vanessa loopt- niet toevallig- synchroon met de opkomst van de wulpse zangeres Vanessa. Dankzij haar sexy imago vinden kersverse ouders de naam niet meer passen bij zo'n lief klein pasgeboren babytje.

Veertig jaar later heeft de naam Vanessa nog altijd een sexy imago. In Nederland dan. In Ierland denkt men daar heel anders over. Daar vindt men de naam stijlvol, koninklijk zelfs. Hoe zit dat? Waar komt die naam Vanessa eigenlijk vandaan?

Het spoor naar de herkomst van de naam Vanessa leidt naar Celbridge, een klein plaatsje ongeveer een uur per paard vanaf Dublin. Daar bevindt zich het landgoed waar 's werelds eerste Vanessa opgroeide. Wie was die Vanessa, hoe kwam ze aan haar naam en hoe is het haar vergaan? Je hoort het in de nieuwste aflevering van de podcast Aangenaam.

Aangenaam is gemaakt door Edda Heinsman, eindredactie Saar Slegers, eindmontage Olivier Rekers. Met de stem van Jimi Comerford.

Eindelijk kerstmis! De tijd van kerstbomen, van in de supermarkt stiekem meezingen met Mariah Carey, lampjes aan, warme chocomel, liefst een knapperend haardvuur, en dan een mooi kerstverhaal. In deze speciale Aangenaam-kerstaflevering gaan we terug naar het jaar 2001, toen er nog geen afstand gehouden hoefde te worden, iedereen nog gewoon naar kantoor ging, en de jaarlijkse kerstborrel dé plek was voor jonge heimelijke geliefden om elkaar eindelijk -in licht aangeschoten toestand- de liefde te verklaren. “We draaiden al een tijdje om elkaar heen, maar we hadden onze hoop op de kerstborrel gevestigd. Dat is wel een moment waarop het een beetje uit de hand kan lopen.” ... “En toen was ik zwanger” Maar welke naam past bij dit kerstverhaal? Dit keer geen Maria, Jozef of Jezus, geen Gabriel en zelfs geen Rudolph. Deze aflevering gaat over de naam Tom. Tom is een afkorting van Thomas. In de namendatabank van het Meertens instituut komt de naam 23 duizend keer voor. Tom is overal in het land te vinden, de naam was het populairst in de jaren 90. De naam Thomas komt zelfs wel 40 duizend keer voor. Hij is ook overal in Nederland te vinden, en het populairst in Edam-Volendam. Daar heet ruim 3% van de mannen Thomas. Er zullen niet veel mensen zijn die bij kerst aan de naam Tom of Thomas denken. Toch is de naam echt aan kerst verbonden, tenminste in sommige regio's. Dus op naar Friesland, naar het dorpje Katlijk ten oosten van Heerenveen, zeshonderd inwoners en met als trots van het dorp: het Thomaskerkje. Ik spreek er af met Folkert Sterkenburgh van de Stichting Alde Fryske Tsjerken en met Dominee Dingena Hasper. Hoe zit dat met Tom en Thomas? En hoe is het verder gegaan met de verliefde collega's van de kerstborrel? Je hoort het in 'Aangenaam, Tom!'. Gemaakt door Edda Heinsman, eindredactie: Saar Slegers, eindmontage: Olivier Rekers.

Je kind vernoemen naar Mark Rutte, zou in Nederland iemand dat doen? Terwijl Vlaput - een vernoeming naar Vladimir Putin- in Rusland helemaal niet zo bizar is. En wat denk je van Tractor of Viagra, of in deze tijden misschien wel de naam Corona? In deze aflevering het bijzondere verhaal van Alla. Ze heeft een voor Nederland niet-alledaagse naam. En ze draagt hem met verve. Deze van oorsprong Russische dame van bijna 75 jaar stuurde een mailtje als reactie op de podcast Aangenaam. Wat ze allemaal schreef over naamgeving in Rusland, over haar eigen naam en over haar leven, daar zou je zo een film van kunnen maken. En de hoofdrol zou ze dan nog gerust zelf spelen, want een van haar vele talenten – naast een verleden als fotomodel, journalist en een periode bij de geheime dienst- is dat ze actrice is. Geprikkeld door haar mail ga ik langs bij Alla. Ze neemt ons op luchtige toon mee in haar wereld vol hoogte- en dieptepunten. Ze vertelt het verhaal van leven met een naam die veel reacties oproept, een leven van revolutie, mannen, bijzondere beroepen en avonturen. En ik mag zelfs haar vogel-vriend ontmoeten – ook al zo'n bijzonder namenverhaal. Bijna alle muziek in deze aflevering is gemaakt door German Popov, aka OMFO (Our Man From Odessa), de zoon van Alla zonder h. Gemaakt door: Edda Heinsman, eindredactie: Saar Slegers, eindmontage: Olivier Rekers.

Bij de naam Pedro denk je aan Spanje, bij Yuri aan Rusland en bij Giuseppe aan Italië. Er zijn namen die typisch zijn voor de plek waar ze vandaan komen. Dit geldt in elk geval voor landen. Maar geldt het ook bínnen een klein land als Nederland? Jazeker! Natuurlijk zijn er de Friese namen. Tjitske, Rintje, Epke, ze komen bijna allemaal uit Friesland. Maar hoe het zit voor de rest van ons land, of er namen zijn die op één plek voorkomen en verder bijna niet, dat was nog nooit onderzocht. Tot nu! Naamkundige Gerrit Bloothooft van de Universtiteit Utrecht is, speciaal voor de podcast Aangenaam, in de namendatabank op zoek gegaan naar streekgebonden namen. Met verrassende resultaten. Zo blijkt elke provincie in Nederland wel zijn eigen unieke namen te hebben. Hubertus in Limburg, Jozias in Zeeland, Maagje in Utrecht, Annechien in Drenthe en ga zo maar door. Uit Bloothoofts onderzoek volgt een lijst van ruim 500 bijzondere streekgebonden namen. De meeste van die lokale namen zijn oud. Ze worden doorgegeven van generatie op generatie, en wanneer de nazaten van de familie op dezelfde plek blijven wonen, blijft de naam daar ook. Volgens Bloothooft is het niet gek dat de namen met de sterkste bintenis aan de streek vooral in de klassieke vissersdorpen als Edam, Volendam, Bunschoten en Urk voorkomen. Daar bestaat immers nog een sterke vernoemings-traditie. Tussen alle namen springt er één heel erg uit, de naam Marèl. De naam is nieuw, het is geen migrantennaam en hij komt alleen voor in het oosten van het land. Waar komt de naam vandaan? Waarom is hij juist in Almelo, Oldenzaal en Tubbergen zo populair? Op zoek naar het verhaal achter de nieuwe streekgebonden naam Marèl. Gerrit Bloothooft vermoedt dat de streekgebonden namen over 100 jaar wel eens uitgestorven kunnen zijn. Hoe zetten we de streeknaam weer op de kaart? Doe het letterlijk in het spel: Plaats de naam, speciaal gemaakt bij de podcast Aangenaam. Je speelt het spel nu gratis op ntr.nl/plaatsdenaam.

Bij de naam Ruud denk je misschien aan Ruud Lubbers, Ruud de Wild of aan de voetballers Ruud Gullit of Van Nistelrooij. De naam komt op in de jaren 50, en bereikt een piek in populariteit in het jaar 1988, niet toevallig het jaar waarin het Nederlands herenvoetbalelftal onder aanvoering van Ruud Gullit Europees kampioen wordt. Er zijn ruim 5000 Ruuds in Nederland. De naam Ruud komt, op Friesland en een paar gemeentes in het midden van het land na, bijna in heel Nederland wel voor. Hij komt van het Duitse Rudolf, daar liefkozend afgekort tot Rudy. Ruud is een doodgewone naam. Toch is er iemand, de Belgische Ruud Lelieur, die alles op alles zet - tot rechtszaken aan toe- om zo te heten. Ruud mag van de Vlaamse overheid geen ‘Ruud’ heten. Saillant detail, een naamsverandering naar ‘Ruzie’ of ‘Lul’ had wel gemogen, maar ‘Ruud’ is uit den boze. Wat als je niet de naam mag gebruiken die je eigen moeder je gegeven heeft? En waarom wil Ruud zo graag ‘Ruud’ heten? Je hoort het in Aangenaam, Ruud! Gemaakt door Edda Heinsman, eindredactie Saar Slegers, eindmontage Olivier Rekers. Met de stem van: Lieven Scheire.

Na een lange reis komt precies 70 jaar geleden het schip de SS Ranchi aan in Amsterdam. Aan boord gerepatrieerde KNIL-militairen en hun gezinnen. Een bijzondere reis, de Ranchi komt aan met maar liefst 37 passagiers meer dan waarmee het vertrok. Een van de aan boord geboren baby's is Renny. Renny is vernoemd naar het schip, ze vertelt kort over de herkomst van haar naam tijdens een toevallige ontmoeting in een cafe. Pas maanden later bedenk ik dat het verhaal van Renny zich goed leent voor een podcast. Maar hoe vind je iemand van wie je alleen de voornaam kent? Je hoort het in deze eerste aflevering van seizoen 2 van Aangenaam. Gemaakt door Edda Heinsman, eindredactie Saar Slegers, eindmontage Olivier Rekers. Met stemmen van: Henny Maud, Cees Slegers en Hans Noortman. Meer lezen over de bijzondere reis van de SS Ranchi? https://patmcast.blogspot.com/2015/04/en-we-noemen-haar-rachita.html

De naam van je geliefde, van je pasgeboren dochter of je overleden lievelingshuisdier. De tatoeage wordt steeds populairder Er zijn inmiddels 1441 officiele tattooshops in Nederland, daarmee is het aantal verdriedubbeld in 10 jaar. Steeds meer tatoeages dus, en een groot deel daarvan zijn namen. Maar wat zou nu de meest getatoeëerde naam van Nederland zijn? In mijn zoektocht ga ik langs bij Tattookoning Henk Schiffmacher. Hij zit al 45 jaar in het vak. Vreemde namen, aparte trends en (on)bedoelde spelfoutjes, hij zag het allemaal voorbij komen. Maar de namen-tatoeage blijkt ook minder leuke kanten te hebben, de vrolijke zoektocht krijgt een harde wending. Wat als je gedwongen wordt de naam van je pooier op je lichaam te tatoeëren? Ex-prostituee Cynthia kreeg dankzij de stichting Share Network een coverup, een tatoeage om haar pooier-stamp te verhullen. In aflevering 7 van Aangenaam vertelt ze haar verhaal. Aangenaam Cynthia is voorlopig de laatste aflevering van de serie. Maar blijf vooral bijzondere namenverhalen insturen, en wie weet komt er een vervolg. Heb je een mooie namentattoo? Ik ben benieuwd! Deel hem met #aangenaam.

Aan een brug in Rotterdam hangt een slotje met daarop twee namen: Hedwig en Michael. Een liefdesslotje. Het slotje is het begin van een zoektocht. Hoe groot is de kans dat je zomaar op een brug loopt en daar een slotje tegenkomt van een stel dat je kent, in dit geval dus Hedwig en Michael? En hoe zit dat met andere - bekendere - stellen? Zijn er echt zoveel Henk en Ingrids? En hoe zit het met Jip en Janneke? Ik kom er achter dat er een database bestaat met de namen van 5,3 miljoen Nederlandse stellen, maar dat er nog nooit onderzoek naar is gedaan. Samen met twee wetenschappers duik ik in de data, op zoek naar bijzondere en juist heel gewone naamcombinaties. Naamkundige Gerrit Bloothooft (Universiteit Utrecht) komt er achter dat je een voorkeur hebt voor mensen met een naam in dezelfde naamgroep: Samantha en Kevin, Marije en Martijn, Mohamed en Rachida, Daan en Anne en Tsjitske en Douwe, ze komen heel vaak voor als combinatie. Maar Hedwig en Michael komen er bekaaid vanaf. Wiskundige Casper Albers ontdekt nog veel meer interessante feiten: zo blijk je te gaan voor een naam die een beetje op die van jou lijkt. Lange namen zoeken elkaar op, korte namen vormen ook eerder een stel. En er is zelfs een lichte voorkeur voor een naam met dezelfde beginletter! Kun je verliefd worden op een naam? Je hoort het in aflevering 6 van Aangenaam.

Het was lang gebruikelijk om vernoemd te worden naar een opa, oma, tante of oom. In sommige families wordt deze traditie vrij strikt nageleefd. En dat kan nog wel eens tot bijzondere situaties leiden. Aangenaam gaat deze week over vernoemingen. Vernoemd worden dankzij een roze ochtendjas of een contract op een bierviltje? Het kan allemaal! En wat als je niet vernoemt, wat doet dat met de familiebanden? Hoe is het eigenlijk om hetzelfde te heten als je broer, is dat niet ontzettend onhandig? Henk en Henk uit Egmond-Binnen geven het antwoord! En wat als je vernoemd bent naar je broer die is overleden? In aflevering 5 van Aangenaam hoor je het bijzondere verhaal van Dries, wiens naam niemand durfde uit te spreken.

Elk jaar worden er in Nederland een paar duizend kinderen geboren die een unieke naam krijgen. Ouders zijn ontzettend creatief als het gaat om het bedenken van nieuwe namen. Wat denk je bijvoorbeeld van Dwinand, Uzume of Tos? Waar komen deze namen vandaan? En hoe is het om een naam te hebben die bijna niemand anders heeft? Is dat leuk, lekker bijzonder, of toch ook wel eens lastig... Neeltje, de moeder van Kit, en Joris, de vader van Uto, leggen uit hoe zij op de bijzondere namen van hun kinderen zijn gekomen. Waren ze op zoek naar een unieke naam? En hoe zit het met de naam Uif, waar komt die vandaan? En is hij eigenlijk wel zo uniek als je denkt? In aflevering 4 van Aangenaam het bijzondere verhaal van Uif, vernoemd naar een jongetje uit het ziekenhuis. Hoe zou het met dit jongetje zijn?