"Als je werkt, heeft het leven vanzelf zin", zegt Ite (74). Ze is vrijwel haar hele werkzame leven al maatschappelijk betrokken. Maar na je pensionering vereist sociaal contact extra inspanning. Daar slaagt ze in, op vele gebieden. Toch voelt ze zich niet beantwoorden aan de norm: geen kinderen, geen gezin. Ze mist een arm over haar schouder. Haar partner is veertien jaar geleden zeer plotseling overleden.

Voor wie zijn buren niet kent, is een woongemeenschap een uitkomst. Als je die van nul af aan opbouwt, kun je zelf kiezen wie je buren worden. Lieve en Felicitas, beiden 62, hebben dit gedaan in het Limburgse Münstergeleen. Ze hebben een eigen huis en delen gemeenschappelijke voorzieningen. Dat is niet vrijblijvend: je moet soms met elkaar in gesprek. Daar staat tegenover dat je je minder zorgen hoeft te hebben over aanspraak, gemeenschapszin en later: zorg voor elkaar. Meer informatie naar www.luisterdoc.nl Met medewerking van FocusCura www.focuscura.com/nl

Joan Richardson (36) en George van Loon (28) misten in hun jeugd stabiliteit en veiligheid. Met therapie en veel doorzettingsvermogen proberen ze een herhaling van het verleden te voorkomen. Binnenkort bezegelen ze hun liefde met een baby.

Hugo Hairwassers toert al ruim tien jaar met groepssessies door Nederland om mensen in vier uur van het roken af te helpen. De teller staat inmiddels op 140.000 cursisten. Zijn methode begeeft zich buiten de gebaande paden en heeft volgens hem een hoge slagingskans. Dat wekte de belangstelling van huisarts Miriam de Kleijn en psycholoog Eline Meijer, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Hugo Hairwassers trekt mensen die niet zo snel zouden meedoen aan een 'reguliere' cursus. Luister naar Eline Meijer, Hugo Hairwassers en deelnemers aan een sessie om te horen hoe effectief de cursus is. Dit is een deel 4 van de serie Rooksignalen van Peter de Ruiter, die rokers en professionals de weg wijst naar een gezondere samenleving. De stem die de citaten inspreekt is van dichter Ruth van Rossum. Luister ook naar deel 2 van Rooksignalen met een live verslag van een sessie van Hairwassers methode. Meer informatie op www.luisterdoc.nl

Een naaste die plotseling verdwijnt laat de achterblijver in ontreddering achter. Wat maakt een vermissing voor een mens zo onwezenlijk? Jeanne van Veggel (81) mist haar dochter sinds zij in 2018 in Nepal ging wandelen. Zij liep vele malen haar dochters pad in de Himalaya, maar vond haar niet. Willem-Jan van der Heijden kwam om tijdens de tsunami in 2004, maar over zijn lot bestond maanden onzekerheid. Zijn vriend Bram Schilham ging hem zoeken en probeerde het noodlot zo lang mogelijk van zich af te houden. Franck Wagemakers van Slachtofferhulp Nederland laat zijn licht schijnen op wat mensen drijft op hun zoektocht tussen hoop en vrees. Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl

Dichters dichten gedichten voor mensen die aan het einde van hun leven niemand meer kennen. Op de ‘eenzame uitvaart’ vatten de dichters in luttele woorden een heel leven samen, of slechts de laatste momenten. Waarom doen zij dat, en hoe? Luister naar de woorden van Ruth van Rossum, Hester Knibbe en teamleider Eric den Heijer van de Haagse begraafplaats Westduin, die ook muziek en gedichten inzet om ook zonder ‘belangstellenden’ mensen met respect vaarwel te zeggen. Terwijl de anonimiteit in de samenleving toeneemt, worden uitvaarten persoonlijker. Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl

Met de stichting 'Eenzame dood' begeleiden John Jansen en zijn collega’s mensen in hun laatste levensfase. Zij kunnen niet terugvallen op een sociaal netwerk, maar hebben wel behoefte aan een klankbord en een steun in de rug. Toch blijven sommigen zich eenzaam voelen omdat de ‘vanzelfsprekendheid’ van de nabijheid ontbreekt. Niettemin beschikken mensen die voor een alleengang kiezen over de kracht zelf de regie te houden. Die komt tot uiting op de laatste momenten dat zij in deze wereld verkeren, of vlak daarna. Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl

Sinds 1957 is het in Nederland mogelijk telefonisch je zorgen te bespreken met een onbekende. De meeste van de nu meer dan 300.000 telefoontjes per jaar naar De Luisterlijn verbergen een bepaald soort eenzaamheid: je hebt niemand om je heen om je problemen te bespreken. Vroeger kwamen de vrijwilligers achter ‘de hoorn’ ook daadwerkelijk in actie, bijvoorbeeld met onderdak. In deze tijd blijven de vrijwilligers op afstand. Een teken des tijds? Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl

Janneke (80) woont het grootste deel van haar leven in de Haagse wijk Bezuidenhout. Zonder kinderen, laat staat kleinkinderen, heeft ze het gevoel geen vol leven te leiden. Ook de oppervlakkigheid van het huidige bestaan speelt haar parten. Dat verandert als ze in contact komt met Enneke (45). Bij haar treft ze diepgang en de warmte van een gezin. Het leidt tot een wederkerige vriendschap, ondanks hun aanvankelijk ‘georganiseerde’ ontmoeting. Dit is het eerste deel van Het Gemis, een serie over eenzaamheid van Peter de Ruiter. In de eerste delen onderzoekt hij het ontstaan en de gevolgen van eenzaamheid, tot aan een ‘eenzame uitvaart’ aan toe. In volgende delen komen ook andere vormen van ‘gemis’ aan de orde dan die van het gebrek aan vrienden en familie, zoals het plotseling verdwijnen van een naaste en het verliezen van je geheugen. Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl

In 2020 en 2022 boden koning Willem-Alexander en premier Mark Rutte hun excuses aan voor het veroorzaakte leed aan de bevolking van Indonesië. Voormalig sergeant Jan Glissenaar deed dit al in 1991, toen hij met zijn zoon Frans na ruim veertig jaar terugging naar Java, waar hij tijdens de oorlog gelegerd was. Op dat moment had hij al half de aardbol bereisd en de mensen in Nederland verteld over wat hij aantrof in de Derde Wereld. Hij zette zich in voor ontwikkelingshulp. De kiem daarvoor was gelegd tijdens zijn diensttijd en gedurende de jeeptocht van 25.000 km naar huis die hij met drie kameraden ondernam toen zij in 1950 werden gedemobiliseerd. Zo kon vanuit een oorlog toch iets goeds voorkomen. Deze serie wordt gesteund door het Eva Tas Fonds.

Tijdens en na de koloniale oorlog zijn informatiestromen gemanipuleerd en is de pers gemuilkorfd. Het Nederlandse publiek krijgt vooral staatspropaganda geserveerd over de situatie in Indonesië. Dit is het onderwerp van de delen 6 en 7 van 'Stille getuigen'. Kort na het einde van de oorlog in Indonesië beginnen omroepen in Nederland met televisie-uitzendingen. Maar pas in 1969 komt het eerste, kritische programma over deze kwestie op de buis. De onthulling van oorlogsmisdaden door Joop Hueting bij de VARA leidt tot een Kamerdebat en de Excessennota. Dan is de tijd rijp en ook alle andere omroepen wijden zich aan reportages, documentaires en lange series over Indonesië. Zo ontstaat in de loop van de twintigste eeuw een compleet televisiebeeld van de koloniale oorlog. Velen keken, maar even zo velen vergaten het weer. Dat is de aard van het vluchtige medium, zegt mediadeskundige Chris Vos, die alle programma's op een rij zette en daar conclusies uit trok. Deel 7 begint met het debat in de Tweede Kamer dat medio juni 2023 plaatsvond over het onderzoeksrapport 'Over de grens' van NIOD, NIMH en KITLV. Defensieminister Ollongren zegt rehabilitatie toe voor de drie mariniers die op Java weigerden onschuldige slachtoffers te maken door hun dorp plat te branden. Ze werden toen 1,5 tot 2,5 jaar in de cel gezet. Hun verhaal is opgenomen in deel 4 van 'Stille getuigen' en wordt verteld door Nicolien de Hoog, de dochter van een van hen. De audioserie 'Stille getuigen' wordt ondersteund door het Eva Tas Fonds.