Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Sibo Kanobana is docent sociolinguïstiek en postkoloniale studies aan de Open Universiteit van Nederland. In zijn boek Witte orde toont hij aan dat de geschiedenis van ideeën geen frivole, intellectuele bezigheid is, maar een politiek strijdveld met winnaars en verliezers. Zijn boek gaat in op de etymologische oorsprong van het woord 'ras'. Op de juridische oorsprong van racisme om de economische belangen van de slavenhandel te dienen. Op het ontstaan van biologisch ras als verantwoording voor het koloniale project. En op hoe heel die geschiedenis vandaag structureel verankerd zit in ons systeem en nog steeds veel slachtoffers maakt.

Met Sibo hadden we het over macht en strijd. Over 'blank' en 'wit' en de kracht van woorden. Over diversiteit in reclame en de perceptie van het wokedebat. Over de angst voor wanorde en de nood aan chaos en vernieuwing. Over de subtiliteit van racisme, over standbeelden en over een democratisch experiment in het Midden-Oosten.

Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/sibo-kanobana

Hoofdstukken

(1:06) Hoofdstuk 1: Blank én wit
Over het opzet van Sibo's boek Witte orde. Over Michel Foucault en de machtsstrijd in het grote en in het alledaagse. Over het belang van woorden en de unieke case van de Nederlandse taal waarin we de woorden 'blank' én 'wit' hebben.

(6:33) Hoofdstuk 2: De golfclub
Over échte versus schijnbare verandering. Over diversiteit in de reclame en hoe dat tegelijk goed en niet genoeg is. Over kleur in de golfclub versus kleur op de poster van de golfclub.

(12:24) Hoofdstuk 3: Posterboy
Over Sibo's persoonlijke traject. Over de subtiele manieren waarop racisme in je kop kruipt. Over dat een leuke discussie voor de ene een slapeloze nacht voor de andere kan betekenen.

(23:23) Hoofdstuk 4: Het Wokedebat
Wat is het ergst? Racisme of de strijd tegen racisme? Over de framing van het wokedebat. Over de strijd tegen een overtuiging die zichzelf als neutraal en rationeel ziet.

(31:16) Hoofdstuk 5: Allemaal knutselaars
Over politiek immobilisme en de onmacht van lokale politici om echt iets te veranderen. Over standbeelden bekladden en eeuwenoude tradities in vraag stellen. Over chaos die - in tegenstelling tot wanorde - tot vernieuwing kan leiden.

(37:24) Hoofdstuk 6: Open grenzen
De geschiedenis van grenzen. Over hoe het sluiten van grenzen vooraf ging aan het moreel onderbouwen daarvan. Over Europese versus Syrische vluchtelingen. Over gezinshereniging en de angst voor een horde barbaren die al onze vrouwen komen verkrachten.

(42:48) Hoofdstuk 7: Raza
De etymologische geschiedenis van het woord 'ras' valt terug te brengen tot het Iberisch schiereiland van de 15de eeuw. De logica die daar voor religie werd gebruikt, werd vervolgens gekopieerd in de kolonies om doelbewust witte en zwarte mensen uit elkaar te spelen.

(49:23) Hoofdstuk 8: Van biologisch ras naar cultuur
Over het nieuwe paradigma van culturele diversiteit dat na de Tweede Wereldoorlog opkwam. Over een nogal statische blik op cultuur die alles doet verstarren en verharden. Terwijl culturen, als je ze met rust zou laten, heel mooi in en naast en op en over elkaar vloeien.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Benedikte Zitouni is socioloog en antropoloog. Ze noemt zichzelf eco-feministe. Haar leven veranderde toen ze het boek "Dit is mijn hof" van Chris De Stoop las, over boerenfamilies die opgeofferd worden in naam van nieuwe natuur. Benedikte trok de archieven in en bestudeerde de strijd tussen de Antwerpse Haven, de landbouw en de ecologische beweging op de oevers van de Schelde. Ze beschrijft onderweg de shift die de groene beweging sinds de jaren '70 heeft gemaakt.

Met Benedikte hadden we het over die shift, over de eco-industriële transitie. Over menselijk leed in naam van milieubescherming. Over verzet en weerbarstigheid en het altijd in vraag blijven stellen van het systeem. 

Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/benedikte-zitouni

Hoofdstukken

(0:00) Intro

(1:22) Hoofdstuk 1: Zo veel leed in mijn naam
Over de aanleiding voor alles, een boek van Chris De Stoop waarin hij het verhaal vertelt van een boer die plaats moet maken voor nieuwe natuur.

(9:54) Hoofdstuk 2: Ecosystemisch denken
Benedikte beschrijft het historisch proces waarbij de ecologische beweging dezelfde taal begint te spreken als de industrie. In eerste instantie om machtiger te staan in de strijd. Maar het zorgt ervoor dat het lokalistische verdwijnt en de weerstand tegen het hele systeem onmogelijk wordt

(20:40) Hoofdstuk 3: Twee graden
Over de transitie die eigenlijk een eco-industriële transitie is. Over het dictaat van de 2 graden en het verwijt dat je de zaken nodeloos complex maakt door tegen andere vormen van onrechtvaardigheid te strijden. Over de democratie eventjes on hold zetten, want dit probleem is té dringend. Over feministische perspectieven op verzet.

(30:32) Hoofdstuk 4: Deel van het systeem
Over waarom Benedikte aan de universiteit blijft en dus meedraait in een systeem dat ze onrechtvaardig vindt. Over concrete studenten. Over haar traject vanuit de kritische sociologie naar een minder cynisch pad. Over weerbarstigheid als nieuwe maatstaf.

(39:05) Hoofdstuk 5: We are the government
Over het systeem en de mensen die het in stand houden. Over het kleine beetje macht dat je hebt door mee te doen of juist niet mee te doen. Over ambtenaren en gepensioneerde ingenieurs die meestreden met de ecologisten. Over verzet ondanks alles.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Carlijn Kingma is onderzoeker, kunstenaar en cartograaf. Ze onderzoekt complexe systemen en zet ze om in giga-gedetailleerde tekeningen. In haar meest recente tekening ‘Het waterwerk van ons geld’ tracht ze het geldsysteem te vatten.

We hadden het met Carlijn over geld en (on)rechtvaardigheid. Over de plaats van de mens in het systeem. Over hoop en cynisme en hoe we geldcreatie anders zouden kunnen aanpakken.

Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/carlijn-kingma

Hoofdstukken

(1:19) Hoofdstuk 1: Een disfunctioneel irrigatiesysteem
Carlijn vertelt over haar kaart, die de complexiteit van ons geldsysteem tracht te vatten. Ze legt uit wat haar werk op de meest uitgezoomde schaal probeert te vertellen. Over een financieel systeem dat ten dienste van de maatschappij zou moeten staan maar eigenlijk vooral zichzelf groter maakt.

(7:46) Hoofdstuk 2: Waar hangt een dame haar tasje op? 
Over Carlijns opleiding als ingenieur-architect en de incentive om vooral niet speciaal of origineel te zijn. Over megalomane architectonische utopieën waarin geen plaats is voor de mens. Over boven of in je ontwerp gaan staan.

(16:00) Hoofdstuk 3: Het is super politiek
Over de toekomstscenario's die Carlijn ontwikkelde voor ons geldsysteem. Over hoe je daarin nog bescheidener moet zijn en eerlijker over je politieke insteek. Over geldcreatie zoals het vandaag werkt.

(25:13) Hoofdstuk 4: Val dan maar om
Over het alternatief voor de commerciële banken als opslagplaats voor al ons geld. Over de digitale euro.

(33:21) Hoofdstuk 5: Dubbel dividend
Over nog meer absurditeiten in het systeem, waarbij pensioenfondsen een wereld mee creëren waarin je niet op pensioen wil zijn.

(38:32) Hoofdstuk 6: Cynisme
Over de kleine mens vs. het grote systeem en hoe je dat ook kan verlammen. Over hoop in de duisternis. Over burgerschap

(42:42) Hoofdstuk 7: Het spel moet rechtvaardiger
Over politieke actie als burger en als consument. Over samen in de plaats van alleen en hoe collectieve actie ook echt iets kan veranderen. Over het compleet gebrek aan politieke actie. Over een samenleving die applaudisseert voor passief inkomen maar mensen in financiële problemen leert om 'beter met hun geld om te gaan'

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Caroline de Gruyter is journalist bij onder meer NRC Handelsblad en De Standaard. Ze schrijft al meer dan 20 jaar over Europa en de EU, eerst vanuit Zwitserland en Noorwegen en ondertussen vanuit het hart van de EU, Brussel. Ze maakte alle crisissen van dichtbij mee en publiceerde al die tijd columns en boeken die onthullen hoe Europa echt werkt.

Met Caroline hadden we het over optimisme en cynisme, over wat er overblijft van de Europese droom en het morele leiderschap. Over wie het in Europa echt voor het zeggen heeft. Over thema's die voor het eerst op de Europese agenda staan en hoe die Europa interessanter maken voor de burgers. Over kindvriendelijke aanstekers en Noorse kazen.

Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-de-gruyter

Hoofdstukken

(1:00) Hoofdstuk 1: Failing forward 
Cynisme en optimisme over Europa. Over blunderen als mechanisme dat Europa vooruit stuwt. Het ziet er niet uit, maar het werkt wel. Over de oorzaken van dat blunderen. Over regeringsleiders die liever niets Europees doen. Over de structuur van Europa en het verschil tussen de instellingen.

(12:00) Hoofdstuk 2: Voor mooi weer gemaakt
Over de crisissen die nodig waren om veiligheidsmechanismen te installeren. Over het Europese optimisme van de jaren '90 waar we nu de gevolgen van dragen. Over de soft power van Europa dat via de markt dingen kan afdwingen.

(19:20) Hoofdstuk 3: De faxdemocratie
Over Zwitserland en Noorwegen die geen deel willen uitmaken van de EU. Over wat dat betekent voor die landen. Over de prijs die ze betalen en de voordelen van wel in de unie te zitten. Over Noorse kaasboeren en Duitse bruggenbouwers.

Voor leden

(29:27) Hoofdstuk 4: De kleinste gemene deler
Over de liefde voor Europa, de Europese droom en het contrast met de realiteit. Over het échte Europa in het midden, dat machtig is op het gebied van de markt en compleet tandenloos op het gebied van buitenlandpolitiek. Over de houding van Europa ten opzichte van Palestina. Over het moreel leiderschap dat nu maar een laagje vernis blijkt te zijn.

(39:32) Hoofdstuk 5: Oorlog met woorden
Over het technocratische Europa en de reden waarom de commissie zich bezighoudt met regeltjes maken. Over gele koplampen en kindvriendelijke aanstekers. Over de perceptie ten opzichte van Europa die langzaam aan het veranderen is en de thema's die verschuiven van het nationale naar het Europese niveau.

(46:12) Hoofdstuk 6: Herpolitiseren
Over sociaaleconomische thema's die langzaam uit de nationale politiek weglekten. Over de identitaire debatten die in de plaats kwamen. Over de houding van de burger ten opzichte van Europa en de extreem rechtse partijen die ook beginnen mee te doen.

(57:00) Hoofdstuk 7: Winst is neutraal
Over de shift van een compleet vrije markt naar meer protectionistische ingrepen om Europa te beschermen tegen China. Over havens, nuclaire afvalsverwerkingsbedrijven en chipsproducenten die plots in geopolitieke conflicten getrokken worden.

(1:03:07) Hoofdstuk 8: Alles is politiek 
Over de toekomst, over het Europese verhaal dat weer interessant wordt. Over angstige burgers en populistische politici. Over de logge tanker die toch af en toe snelle en kordate beslissingen begint te nemen.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Caroline Huyghe is een Antwerpse onderneemster die in 2022 Coup de chocolat overnam. Dat is een chocoladefabriek die alle stappen in de ketting goed wil doen, die én eerlijke prijzen betaalt aan de boeren, én de bonen CO2 neutraal met zeilschepen naar hier brengt, én heel lekkere, betaalbare en gezonde chocolade maakt. Voordien werkte ze bij Rikolto en trachtte ze pilootproject per pilootproject de globale voedingsindustrie te veranderen.

Met Caroline hadden we het over de cacao-industrie en haar strijd met de zogenaamde 'Big Choco'. Over verandering of dan vooral het gebrek eraan. Over boeren in het globale zuiden en hoe hun situatie verbeterd zou kunnen worden. Over succesvolle pilootprojecten die als greenwashing worden gebruikt. Over impact en druppels en hete platen.

Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-huyghe

Hoofdstukken

(0:55) Hoofdstuk 1: Chocolade is een verhaal
Caroline vertelt over Coup de chocolat, over de prijzen die ze gewonnen heeft met haar chocolade, over de manier waarop de bonen tot hier komen en over de fijne en iets minder fijne kanten van zo'n korte keten.

(6:57) Hoofdstuk 2: Fermenteren
Over de huidige situatie in de cacao-industrie en de grote opkopers die na de mislukte oogst in West-Afrika onder meer richting Colombia trekken. Over het gevaar dat daarin schuilt en de ambachtelijke productie die in het gedrang zou kunnen komen. Over het belang van fermenteren.

(13:20) Hoofdstuk 3: Big Choco
Over het trechtermodel, waarbij 3 grote bedrijven comfortabel genesteld zitten tussen heel veel boeren aan de ene kant en heel veel consumenten aan de andere. Over het effect daarvan op de kwaliteit van onze voeding. Over stapjes die in de juiste richting worden gezet.

(21:44) Hoofdstuk 4: Naïef
Over de twintigjarige Caroline die de wereld ging veranderen via de CSR van grote bedrijven. Over haar carrière bij Rikolto, waar ze aan de slag ging met boeren in Vietnam. Over het perspectief van die boeren en hoe hun situatie verbeterd kan worden.

(27:55) Hoofdstuk 5: Samen met de bedrijven
Over projecten van Rikolto waarbij de grote bedrijven en de kleine boeren mee aan tafel zaten. Over de tegengestelde belangen die er zijn tussen de boeren en de bedrijven en over de alom tegenwoordige heilige winst. Over de 'vrije keuze' van de consument die eigenlijk ook helemaal niet zo vrij is. Over speculeren op voeding.

(35:58) Hoofdstuk 6: 1%
Over de gonzende aanwezigheid van de bedrijven en het contrast met de mensen die ervoor werken en vol goede bedoelingen zitten. Over weten dat die bedrijven veel beter vertellen over het goede dat ze doen dan dat ze het effectief doen. En over weten dat jij met je NGO project mooi in dat groengewassen beeld past.

(41:58) Hoofdstuk 7: Theory of change
Over de grootse ideeën rond systeemverandering en de botsing met de realiteit. Over de vertaling van pilootproject naar meer algemene verandering die veel te traag gaat. Over wetgeving als ultieme hefboom om iets te veranderen.

(46:47) Hoofdstuk 8: Facilitator
Over de diplomatische rol van facilitator die met iedereen aan tafel moet kunnen zitten. Over de tanker bijsturen en bedrijven veranderen van binnenuit. Over druppels op de hete plaat en de vraag waarom die plaat zo heet is. Over de verpletterende verantwoordelijkheid van overheden.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Dirk Tieleman was heel even leraar op een Jezuïetencollege maar koos al snel voor een carrière in de journalistiek. Hij was er bij toen  Khomeini in 1979 terug naar Iran vloog en de revolutie ontketende. Hij was er bij toen de Sovjet-Unie in elkaar stortte. Hij was er bij in Afghanistan en Irak. Hij was er decennia lang bij, schreef vele boeken over zijn avonturen en reist vandaag, op 84-jarige leeftijd, nog steeds de wereld rond.

Met Dirk hadden we het over de huidige wereldorde. Over Rusland en het Westen en de test van hun machtsverhouding in Oekraïne. Over China en de gigantische economische groei die daar verwezenlijkt wordt. Over de teloorgang van het Westen, de zoektocht naar een Wereldregering en het sprankeltje hoop dat hem in gang houdt. Een uitgezoomd gesprek met een ooggetuige van de voorbije halve eeuw.

Meer op zwijgenisgeenoptie.be/dirk-tieleman

Hoofdstukken

(0:55) Hoofdstuk 1: De oude en de nieuwe wereld
Over ons neutrale perspectief op de wereld dat helemaal niet zo neutraal is. Over de strijd om wereldmacht en de poging tot het delen van die macht in de Verenigde Naties. Over de landen die opkomen. Over Oekraïne en het mogelijke begin van een Derde Wereldoorlog.

(7:41) Hoofdstuk 2: Wat doen wij daar?
Dirk gaat in op de oorlog in Oekraïne en wat daar echt speelt. Wat de drijfveren van Poetin zijn en wat wij daar als Westerse Wereld te zoeken hebben.

(12:54) Hoofdstuk 3: Het perspectief van Rusland
Over de reden waarom Poetin het Westen (lees: Amerika) bekritiseert en het terechte deel daarvan. Over de uiteenval van de Sovjet-Unie en de situatie die Dirk daar aantrof in 1992. Over de uitverkoop van het land en over Rusland vandaag.

(24:51) Hoofdstuk 4: De illusie van de onpartijdigheid 
Over Dirk's visie op revoluties doorheen de jaren. Over de cynische manier waarop bepaalde landen om zeep geholpen zijn. Over de hypocriete houding van Saoudi-Arabië en de al even hypocriete band van Amerika met dat land. Over de hefboom van het geld.

(33:21) Hoofdstuk 5: Nation Building
Over onze totale afhankelijkheid van olie en gas en de toeren die we daarvoor hebben moeten uithalen. Over een alternatief dat nu pas serieus genomen wordt. Over mensen en structuren en de (on)macht op iets aan die grote lijnen te veranderen. Over de Blauwhelmen en de ethiek van al dan niet interveniëren.

(45:20) Hoofdstuk 6: Het land is moe
Over China en de gigantische ijver die Dirk daar mocht aanschouwen. Over de werklust en de oerkracht die daar aanwezig zijn en hier verbrokkelen. Over het individu en het collectief en de verhouding tussen die twee in verschillende delen van de wereld.

(52:43) Hoofdstuk 7: Het is samen of het is niet
Over de toekomst. De schemer van het nieuwe versus de macht van het slijk. Over hoop in donkere tijden, de rise and fall, over de klimaattransitie die eindelijk gestart is. 

(59:26) Hoofdstuk 8: Verlangen naar rechtlijnigheid
Over Cuba en haar ongelooflijke solidariteit, ondanks de omstandigheden. Over de voordelen van de verzuilde samenleving en de wens van meer gemeenschap. Over het effect van het individualisme op jongeren en over het verlangen naar een sterke leider. Over de Komsomol die alles voor jou besliste.

(1:09:45) Hoofdstuk 9: Europese schroom
Over de val van de Sovjet-Unie die als excuus werd gebruikt om te liberaliseren in de rest van de wereld. Over de positie van Europa tussen twee ideologieën en de schroom die dat met zich meebrengt. Over hoe die schroom misschien wel de oplossing zou kunnen zijn die ons naar een wereld zonder oorlog brengt.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Marolein 't Hart is emeritus professor geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in globale processen van staatsvorming en dan vooral de vorming van Nederland. Ze schreef uitgebreid over de link tussen oorlog en kapitalisme en hoe die het ontstaan van de Nederlandse staat faciliteerde. Ze vertelt dat verhaal uitgebreid in haar boek Oorlog en ongelijkheid.  
  
We hadden het met Marjolein over haar avonturen in anarchistische kringen in de jaren '70. Over gehoorzaamheid en de vraag waarom mensen niet in opstand komen tegen het systeem. Over belastingen en de link met democratie. Over de vorming van Nederland, de Tachtigjarige Oorlog en wie daar rijk van werd. Over hoe al die structuren doorwerken tot de dag van vandaag. Over je verzetten als kleine mens in die grote structuren.

Hoofdstukken

(1:03) Hoofdstuk 1: De anarchistische periode 
Marolein vertelt over de jaren '70, over hoe ze actief was bij de anarchistische organisatie Rode Hulp en hoe ze zich trachtte voor te bereiden op Wereldoorlog 3. Over de dynamieken binnen die organisatie en waarom ze er uiteindelijk uitstapte.

(7:21) Hoofdstuk 2: Belastingen en democratie 
Over belastingen als motor van de democratie. Over autoritaire regimes die bijna altijd andere inkomstenbronnen hebben dan belastingen en democratische processen die op gang komen door elk jaar van je bevolking geld te vragen en daar verantwoording voor af te leggen.

(13:04)  Hoofdstuk 3: Geschiedenis van structuren 
*Over de staatsvorming van Nederland, de band met belastingen en kapitalisme. Over structuren die meer invloed hadden op de geschiedenis dan individuen en hun heroïsche verhalen.*

(22:48) Hoofdstuk 4: Rijk door oorlog 
Over de mechanismen die ervoor zorgen dat Nederland als eerste staat rijk kon worden door oorlog te voeren. Over wapenhandelaars en politici.

(30:42) Hoofdstuk 5: Niet goed voor de handel 
Het verhaal van Jan Pieterszoon Coen en het eiland Banda. Over de discussies die toen weinig last hadden van morele overwegingen en vooral gingen over wat al dan niet goed was voor de handel.

(35:17) Hoofdstuk 6: Ongelijkheid 
Over hoe de Tachtigjarige Oorlog en de Gouden Eeuw samen konden gaan. Over hoe de Gouden Eeuw voor de ene ten koste gaat van de andere. Een tutorial voor rijke mensen om nog rijker te worden, in tijden van oorlog of in tijden van klimaatcrisis.

(45:25) Hoofdstuk 7: Om erger te voorkomen 
Over het perverse mechanisme van investeren in de staatsschuld dat vandaag nog altijd aan de hand is en onze onmacht om daar iets aan te doen. Over het klein sprankeltje verzet en hoop dat dan wel te vinden is.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.

Noëmi Willemen is historica. Ze doet onderzoek naar de geschiedenis van het moederschap en schrijft daarover en over veel meer op haar blog Le coeur à marée basse. Ze illustreert kinderboeken en voert actie rond de kinderopvang.

Met Noëmi hadden we het over de schrijnende situatie in de kinderopvang, over ouderschap en zelfzorg. Over structurele problemen die steeds meer op de schouders van individuen gelegd worden. Over de gigantische waarde van al het zorgwerk dat op papier geen economische waarde heeft. Over actie voeren, volhouden en hoop koesteren.

Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/noemi-willemen

Hoofdstukken

(1:20) Hoofdstuk 1: Hedendaags ouderschap
Over de stress van het ouderschap vandaag. Het is je grootste morele verantwoordelijkheid om voortdurend met de ontwikkeling van je kind bezig te zijn. Het is dat of je kind traumatiseren. Over het eerste duizend dagen discours en de toenemende individualisering van grote maatschappelijke problemen.

(6:39) Hoofdstuk 2: Op steeds smallere schouders 
Een beetje geschiedenis. Over Noëmi's onderzoek naar het naoorlogs moederschap. Over hoe we van een welvaartsstaat naar een activerende welvaartsstaat evolueerden en hoe dat ons dagelijks leven beïnvloedde. Over het compleet persoonlijke project van de work-life balance en de onmogelijkheid om te voldoen aan alle normen die je vandaag worden opgelegd.

(12:58) Hoofdstuk 3: De work-life balance van je poetsvrouw 
Over zorgarbeid die jouw full-time job mogelijk maakt en over de onderbetaalde mensen waarop we steunen. Over het verhaal van zelfrealisatie via werk. Vroeger en nu. Over de pepmiddelen van toen versus de antidepressiva van vandaag.

(19:09) Hoofdstuk 4: Een festival van keuzes 
Over het effect van het verhaal van de persoonlijke verantwoordelijkheid op verschillende demografieën. De middenklassevrouw met een parentale burn-out en de alleenstaande moeder die dreigt haar kind te verliezen. Over de Toeslagenaffaire in Nederland.

(24:46) Hoofdstuk 5: Een onmogelijke staking (enkel in volledige versie)
Over de reproductieve arbeid, het niet-geformaliseerde werk dat al het andere werk mogelijk maakt en het gebrek aan respect voor dat werk. Over het beleid dat investeren in die zorg als voor-de-hand-liggend eigenbelang zou moeten zien maar dat niet doet. Over de vermaatschappelijking van de zorg en de georganiseerde schaarste in de kinderopvang.

(32:52) Hoofdstuk 6: Vruchtbare grond (enkel in volledige versie)
Over Critical Midwifery Studies (CMS) en hoe zwarte feministische perspectieven kunnen bijdragen aan verzet vandaag. Over het politiseren van schijnbaar niet politieke thema's. Over onze afhankelijkheid van elkaar en van de gemeenschap die we al te vaak vergeten.

(36:30) Hoofdstuk 7: Wie moet beginnen? (enkel in volledige versie)
Over de stappen die we zouden kunnen ondernemen om 'het systeem' of 'de cultuur' rond werk en moederschap en zorg te veranderen. Wie begint en hoe juist? Over concepten afwijzen en nieuwe concepten erkennen. Over de voor- en nadelen van het leven van Jommeke en Marie.

(41:15) Hoofdstuk 8: Het systeem kraakt (enkel in volledige versie)
Over het concrete domein van de kinderopvang in België vandaag. Over solidariteit tussen ouders en kinderbegeleiders en het potentieel daarvan om echt iets te veranderen. Over de crisis en het (gebrek aan) beleid.

(48:49) Hoofdstuk 9: Het kan ook anders (enkel in volledige versie)
Over de dystopie waarin we leven en de dromen die we kunnen bereiken. Over historische precedenten van sociale strijd die echt iets opleverde. Over onze neiging tot het naturaliseren van de huidige toestand, alsof het niet anders kan. Over hoop, energie en optimisme in het heetst van de strijd en het donkerste van de nacht.

Waarom nog warmtepompen installeren als de ijskappen al aan het smelten zijn? Waarom nog protesteren als er toch niet geluisterd wordt? Waarom nog stemmen als de uitslag bij voorbaat vast lijkt te liggen? Kortom: heeft het zin om te blijven proberen? En zo ja, doe ik dan wel genoeg?

En waar halen de Zwijgen is geen optie-gasten de energie vandaan om hun schijnbaar onmogelijke doelen te blijven nastreven? Al onze gesprekken leerden Anthony dat hij zich niet schuldig hoeft te voelen om wat hij niet doet, maar trots kan zijn op waar hij - bewust en onbewust - wel het verschil maakt.

En dat schreef hij schoon, verstandig en grappig neer in dit kersverse boek, voor jou om te lezen. Omdat 'niet genoeg' toch meer dan voldoende kan zijn. Omdat hij, ongeacht het resultaat, een goed mens is. En jij ook.

Koop het boek: https://zwijgenisgeenoptie.be/waarom-ik-een-goed-mens-ben-en-jij-ook/
Meer over deze aflevering: https://zwijgenisgeenoptie.be/anthony-bosschem-boek

Hoofdstukken:

(1:12) Hoofdstuk 1: De rijkdom van dat weefsel
(6:57) Hoofdstuk 2: Lieve geheugensteuntjes
(10:36) Hoofdstuk 3: Mag ik hier zijn?
(17:10) Hoofdstuk 4: Het bedelaarsdilemma
(20:11) Hoofdstuk 5: Voor die drie
(27:20) Hoofdstuk 6: One must imagine Sisyphus happy  

Koen Bogaert is professor aan de vakgroep Conflict & Development van de Universiteit van Gent. Hij doceert over onze koloniale geschiedenis en is gespecialiseerd in globalisering, verstedelijking en sociale ongelijkheid in Noord-Afrika. In 2023 kwam zijn boek 'In het spoor van Fanon' uit, een groots en opvallend leesbaar werk over verzet.

Met Koen hadden we het over activisme, over de geschiedenis van verzet en de nooit eindigende strijd voor een betere wereld. Over de Haïtiaanse Revolutie en de parallellen met Palestina vandaag. Over empathie en solidariteit en over hoe je te verhouden tot al het leed in de wereld. Een stevige maar heel leerrijke aflevering.

Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/koen-bogaert

Hoofdstukken

(1:05) Hoofdstuk 1: Mentaal sediment
Over activisme als historisch proces dat lang duurt en dat af en toe opflakkert in momenten van massaprotest. Over Koen's zoektocht naar een militante 1 mei betoging in Barcelona. Over huis-, tuin- en keukenactivisme en het gevoel dat het niets uithaalt.

(6:57) Hoofdstuk 2: Provocatieve ruimte
Over de nood van zijn studenten aan een voorschrift. Wat moeten we doen? Wat moeten we denken? Over utopieën. Over de heftige geschiedenis waar Koen hen mee confronteert, in het bijzonder die van Haïti.

(15:52) Hoofdstuk 3: Geweld
Over empathie en solidariteit. Over het discours van terreur en barbarij dat onze empathie probeert te doorbreken. Over geweld als middel van verzet. Over Frantz Fanon en zijn visie op geweld. Over Palestina en Zuid-Afrika.

(27:20) Hoofdstuk 4: Het is een luxe om pessimistisch te zijn
Over de valse rol van de redelijkheid. Over institutioneel geweld en hoe Koen's ogen langzaam open gingen. Over een protestbeweging in Marokko die 8 jaar een berg bleef bezetten. Over het privilege van je terug te kunnen trekken.

(35:35) Hoofdstuk 5: Het einde van de geschiedenisOver de zin van mee te doen en te blijven strijden. Over het resultaat van strijd op lange termijn. Over de wens om er van af te zijn en uit te bollen in een perfect rechtvaardige wereld. Over de onrust waarin zijn studenten zijn opgegroeid versus de (schijnbare) rust van de jaren '90.

(41:57) Hoofdstuk 6: Onze collectieve nee
Over het belang van chaos en het verlangen naar orde. Over een utopie om naar te blijven streven. Over 'neen' zeggen en dat collectief doen en dan op straat samen zoeken naar de 'ja'.

(49:26) Hoofdstuk 7: Verandering voor het te laat is.
Over de praktijk van Occupy Wall Street en hoe in de chaos van dat verzet vanalles ontstaat. Over het gevaar van het verheerlijken van in opstand komen. Over het belang van sabotage, niet omwille van de chaos, maar om het systeem tot verandering te dwingen. 

Erik de Jong is de man achter Spinvis. Hij maakt al heel zijn leven muziek, maar brak pas door op zijn 41ste. Sindsdien doet hij vierkant zijn goesting. En zijn goesting, dat blijkt vooral het maken van muziek te zijn die ons raakt.

Met Erik hadden we het over zijn creatieproces, over het contrast tussen alleen sleutelen aan de ene kant en optreden en interviews geven aan de andere kant. Binnenwereld en buitenwereld. Erik en Spinvis. Het is een gesprek dat net als één van zijn liedjes rond een kern van waarheid zweeft, zonder ze te benoemen. Schoon, echt, eerlijk, met beladen stiltes, dwaalsporen en onafgewerkte zinnen die

Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/erik-de-jong

Hoofdstukken

(0:45) Hoofdstuk 1: We zouden toch nog
Erik heeft het over zijn doorbraak op zijn 41ste, over ouder worden en wat dat doet met een mens. Over de dankbaarheid van het leven hebben waar hij altijd van droomde. Over de 'wat als' van veel ex-collega's.

(6:46) Hoofdstuk 2: Dat is mijn tuin
Over Eriks binnen- en buitenwereld. De kern waar niemand in kan en de schil die best meegaand en gemakkelijk is. Over de moeilijkheid van elkaar te begrijpen, nooit met elkaars oren te kunnen luisteren. De verbondenheid en de afstand tegelijk. Over de geheime tuin waar hij muziek maakt en waar iedereen binnen wil.

(11:24) Hoofdstuk 3: Betekenis
Over humor en ironie in z'n liedjes en de drang naar ironieloze romantiek. Over al dan niet betekenis in je teksten proberen steken en de onlosmakelijke verbondenheid tussen vorm en inhoud. Over de muziek van gesproken taal.

(17:00) Hoofdstuk 4: Daar is niks
Over de vloek van geen controle te hebben over wat mensen met je muziek doen. Over tattoo's van zijn teksten. Over de brieven met schrijnende verhalen die hij soms krijgt en hoe daarop te reageren. Over de worsteling met die verantwoordelijkheid. En over het gevaar van beeldspraak.

(26:14) Hoofdstuk 5: Engagement
We hebben alleen maar taal om elkaar te proberen begrijpen. En taal kan vanalles teweeg brengen. Over de gevolgen van daarover nadenken op je spreken. Over 'geëngageerde kunst' en een heel brede interpretatie van engagement. Over het pacifisme van zijn vader.

(33:03) Hoofdstuk 6: Twijfel
Over het verlies van idealen en de alles overheersende twijfel. Over de ironie van de twintiger die de wereld fileert en over wat daar later voor in de plaats komt. Over frituurhap-principes en hoe ze je leven vergemakkelijken.

(38:00) Hoofdstuk 7: De oerversie
Opnieuw over de kloof die gaapt tussen onze rijke innerlijke wereld en die van de ander. Een onoverbrugbare kloof die enkel met het botte instrument van de taal iets kleiner gemaakt kan worden. Over elkaar proberen begrijpen zonder taal en de taalloze oerversies van Erik's liedjes.

(43:26) Hoofdstuk 8: De tijd is een vriend
Over ons zelfbeeld en onze weigering om onszelf te laten vatten in foto of video of om het even welke andere samenvatting. We zijn een wereld. Over de knieval die je moet doen om je werk de wereld in te sturen en over het proces van Erik om te wennen aan de imperfectie.

(49:06) Hoofdstuk 9: Daar ligt mijn vrijheid
Over het liedje Stuntman, dat Erik nu achteraf eigenlijk wel heel goed vindt. Over live optreden, de zenuwen en het imposter syndrome van vroeger en hoe een avond in Roeselare dat voorgoed veranderde. Over echtheid en theater.