Waarom ik ermee ga stoppen

Simpelweg een leuk gesprek met iemand die geweldige verhalen vertelt. Sinan Can maakt documentaires in oorlogs- en conflictgebieden. We kwamen bij elkaar omdat ik benieuwd was naar zijn verhalen, hoe het is om documentaires te maken en wat hem drijft. We komen te spreken over zijn carrière, waar hij zelf nog weleens mee worstelt en zijn aankomende documentaire: Op zoek naar het paradijs.

Democratie is niet vanzelfsprekend. En de krachten die mogelijkheden zien om hun machtspositie te vergroten ten koste van de democratie groeien in de laatste jaren. Extreemrechtse politieke partijen zijn één van deze krachten. En lang gingen we in Nederland ervan uit dat elk geluid gehoord moest worden in de media. Maar dat lijkt nu te kantelen. Ten goede of ten kwade, maken de media steeds bewuster keuzes over wie ze een podium geven en op welke manier. Maar hoe is dat in het verleden geweest? En waarom krijgen in sommige delen van de Benelux extreemrechtse politieke partijen wel voet aan de grond en in andere delen weer niet? Belangrijker nog: wat maakt een partij extreem? Léonie de Jonge, universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, is in deze aflevering te gast en spreekt over haar onderzoek naar de verhouding tussen zichtbaarheid in de media en het succes van extreemrechtse partijen.

Kunnen we in de toekomst voedsel blijven produceren? Nou, dat hangt er maar vanaf... Ongeveer driekwart van onze gewassen zijn afhankelijk van insecten en beesten die in de grond leven. Maar deze belangrijke spelers in het ecosysteem zijn massaal aan het uitsterven. Als dit doorzet valt het hele ecosysteem uit elkaar en daarmee ook onze manier van voedsel produceren. In China zien we al de resultaten hiervan. Daar zijn de wilde bestuivers zo erg teruggedrongen dat mensen met kwastjes een ladder op moeten klimmen om de planten te bevruchten. Willen we onze ecosysteem niet geheel vernietigen en onze bodem gezond houden, dan moeten we snel iets veranderen. Ik spreek met Hans de Kroon, hoogleraar plantecologie aan de Radboud Universiteit. Hans onderzoekt de veranderingen in insectenpopulaties én ontwikkelt programma's om de biodiversiteit te herstellen. In dit gesprek leer je waarom insectenpopulaties afnemen, waarom je dat überhaupt erg zou moeten vinden en hoe we kunnen zorgen dat we ook in de toekomst voedsel kunnen produceren.

Albert Einstein vond de relativiteitstheorie uit en veranderde daarmee de wereld. Maar hij geloofde zelf niet in het bestaan van zwarte gaten. [Doneren: https://doneer.vocast.live] In de formules van Einstein bestond al de mogelijkheid voor een zwart gat, ook al ontdekte hij zelf die mogelijkheid. Ver voordat we ooit zo'n onmogelijk object had waargenomen wisten natuurkundigen al dat het zou kunnen bestaan én hoe het eruit zou zien. In 2019 was het team van Heino Falcke van de Radboud Universiteit de eerste ooit die beeldmateriaal van een zwart gat wist vast te leggen. Dit was een historisch moment vanwege de ontdekking, maar ook omdat het beeldmateriaal van dat zwart gat ook in lijn was met de theoretische berekeningen van wetenschappers. Het lijkt dus mogelijk om wiskundig de wereld te beschrijven. Maar nu hebben we een probleem: de relativiteitstheorie van Einstein lijkt niet compatibel met de kwantumfysica. Beide geven totaal andere beschrijvingen van de wereld, maar toch lijken ze allebei te werken in hun eigen context. Wat die verschillen zijn, wat zwarte gaten zijn, hoe zwaartekracht werkt en meer bespreek ik met Heino Falcke in dit gesprek. [Doneren: https://doneer.vocast.live]

Wat weet jij zoal over taal? Volgens taalwetenschapper Marc van Oostendorp 'meer dan je denkt.' [Doneren: https://doneer.vocast.live] Taalgebruik is één van de belangrijkste kenmerken van mensen. We gebruiken het van jongs af aan elke dag, zelfs als we alleen zijn. Wat kunnen we dan nog leren van taalwetenschappers? Ook al beheersen we intuïtief taal, valt er nog veel te ontdekken als we die kennis expliciet maken. En wat dan nog te zeggen van vergelijkingen tussen talen of dezelfde taal door de tijd heen? Taalwetenschapper Marc van Oostendorp geeft ons een masterclass over wat er zo fascinerend is aan de taal. Hij spreekt over de bouwstenen van talen en de verschillen tussen talen, veelvoorkomende patronen en regels in het Nederlands en nog meer dingen waarvan je in eerste instantie denkt "ja, logisch," maar waar je misschien nooit bij stil gestaan hebt. [Doneren: https://doneer.vocast.live]

Was het een fout om van een nomadisch bestaan naar een agrarische samenleving te gaan? Klimaatverandering is één van onze grootste uitdagingen van de 21e eeuw. Maar de standpunten over de oplossing lopen uiteen. Kernenergie, bijvoorbeeld, is één van de mogelijkheden: Kerncentrales produceren schone energie zonder het grondgebruik van andere groene energiebronnen. Maar de twijfels over de veiligheid en kernafval zijn reëel. Maar er is een fundamentelere vraagstuk dat ten grondslag ligt aan de weerstand tegenover kernenergie. Het betreft een verschil in opvatting tussen ecologisten en techno-optimisten: hadden we ooit afscheid moeten nemen van de jagersverzamelaarssamenleving? Ecologisten argumenteren dat de opkomst van de agrarische samenleving het begin was van een vertrek uit een natuurlijke en verbonden levenswijze. Deze samenleving was niet bezoedeld door de kwalen van onze moderne malaise. In dat opzicht is kernenergie een nog verder vertrek van die natuurlijke levenswijze en per definitie de verkeerde oplossing. Hebben de ecologisten gelijk als ze zeggen dat we bescheiden moeten zijn over onze kunnen? Hebben ze gelijk als ze zeggen dat we terug moeten naar de natuur? Maarten Boudry is filosoof en schrijft o.a. over de mogelijkheden van kernenergie om klimaatverandering te begrenzen. Met hem bespreken we de praktische vraagstukken en de fundamentele vraagstukken over klimaatverandering, kernenergie en onze moderne samenleving.

Is omicron de verlossing die we nodig hadden of veel erger dan de vorige corona varianten? Het korte antwoord is: we weten het nog niet. De eerste corona lockdown is al bijna twee jaar geleden. Nu omicron de dominante variant lijkt te worden klinken verschillende geluiden door in de media. Sommigen claimen dat omicron een oplossing is omdat het minder ziekmakend zou zijn. Anderen zijn een stuk terughoudender. Voordat we het over omicron hebben, praat ik met Marino van Zelst over het RedTeam, de Nederlandse coronabeleid en de werking van coronavaccins. Marino begon in 2020 met het publiceren van uitgebreide cijfers omtrent corona gepaard met duiding. Onder andere met het RedTeam beredeneerde hij dat de strategische doelen van het kabinet niet gehaald kunnen worden met het gekozen beleid. Ook opvallend aan de communicatie rondom het coronabeleid was dat er gesproken werd alsof er een eind in zicht was van de coronapandemie. De vaccins zouden dé oplossing zijn; als maar genoeg mensen werden gevaccineerd, zouden we klaar zijn met de coronapandemie. Maar je kunt corona niet weg vaccineren, tenminste niet met de vaccintechnologie die we nu hebben. Waarom dat zo is, en wat dat betekent voor corona legt Marino in dit gesprek uit.

Is Bitcoin de oplossing voor een gebroken geldsysteem? -------------------------------- ❤️ Steun: https://vocast.live/#steun -------------------------------- Bitcoin kan de oplossing zijn voor een geldsysteem dat stuk is volgens Peter Slagter. Steeds meer leven onder hoge inflatiecijfers en zien hun geld in rook opgaan. De Centrale Banken zien hun controle om invloed op de economie uit te oefenen steeds kleiner worden. En buiten onze redelijk vrije Nederland krijgen velen te maken met financiële censuur of hebben geen toegang tot een digitaal geldsysteem. Bitcoin daarentegen is deflationair en gedecentraliseerd. Daardoor gaat waarde niet in rook op en kan het systeem niet onder controle van één partij komen. Het is een nieuw geldsysteem dat de hele wereld overgaat de individu centraal zet. Is het dan de oplossing voor alle problemen met ons geldsysteem? Helaas is het succes van Bitcoin is niet gegarandeerd. Net als elk project heeft het ongewenste bijeffecten en het is nog niet zeker dat het zal slagen. Met Peter Slagter praten we uitgebreid over de ideeën in het nieuwe boek Ons Geld is Stuk.

Wat doet ayahuasca in je lichaam? Ik ging langs bij een ervaren ayahuasca ceremoniebegeleider om het te hebben over de wereld waar je met ayahuasca toegang toe hebt. Mensen die een ayahuasca ceremonie doorlopen komen vaak terug met gelijksoortige verhalen. Bijna allemaal ervaren ze het als een vorm van reizen, herleven ze herinneringen van dit leven en vorige levens en maken contact met iets wat een bron of scheppende kracht genoemd kan worden. Maar wat is nu het waarheidsgehalte van deze verhalen na ayahuasca? Dat zij een intense en levensveranderende ervaring meemaken is denk ik onmiskenbaar, maar op basis daarvan kunnen we niet allerlei metafysische claims accepteren. Ik wilde weten of er een beschrijving mogelijk is van deze wereld die coherent is. Joop van der Hagen is al meerdere decennia actief als ceremoniebegeleider in de ayahuasca. Ik bezocht hem in zijn ceremonieruimte om deze vragen met hem te bespreken. We beginnen met de werking van ayahuasca, zowel mentaal als fysiologisch en besteden een groot deel van de tijd aan Joop's visie van reïncarnatie, de cyclus leven en sterven en de schepper die de bron van dit alles zou zijn. ************ Donatiepagina: vocast.live/#steun

De inzet van het postmodernisme was om de grote verhalen van vooruitgang te deconstrueren. In zekere zin is dat gelukt omdat we qua gezamenlijk en maatschappelijk streven niet verder komen dan individueel geluk. Dit leidt tot een ideologische leegte in de politiek en een te groot vertrouwen in modellen en andere technocratische middelen voor besluitvorming. Maar de vanzelfsprekendheid en noodzakelijkheid van veel huidige politieke opvattingen zijn een schijnvoorstelling, het zijn namelijk politieke keuzes. Met Lorenzo Girardi praten we over de ideologische leegte in de politiek en hoe de flanken hier gebruik van maken. En we bespreken het postmodernisme. Zowel tegenstanders van woke als aanhangers hebben namelijk deze stroming verkeerd geïnterpeteerd. ************ Donatiepagina: vocast.live/#steun